DEMİR EKSİKLİĞİ

Demir eksikliği dünya çapında çok yaygın ve önemli bir sorundur. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde görülen bu eksikliğe çocuklarda ve üreme çağındaki kadınlarda sık rastlanır. Demir eksikliği önemli bir kansızlık nedeni olmasının yanında başka birçok soruna da yol açar. Genellikle vücutta artan demir ihtiyacı, eksik demir alımı, demir emiliminde oluşan sorunlar ya da kan kaybı sebebiyle ortaya çıkar. Demir vücut tarafından üretilemeyen dışarıdan alınması gereken önemli bir mineraldir bu nedenle eksikliğinin en önemli nedeni de demir içeren besinlerin yeterli düzeyde tüketilmemesidir.

Gebelik, emzirme dönemi, çocukluk ve ergenlik çağında demir ihtiyacı artar. Artan ihtiyacın karşılanamaması durumunda yorgunluk, baş ağrısı, vücutta güçsüzlük gibi belirtiler görülür. Vücudun bağışıklığı zayıflar ve hastalıklara yakalanma olasılığı artar. Ayrıca demir eksikliği çocukların okul başarılarını da etkiler; öğrenme ve öğrendiklerini hatırlamada zorluklar meydana gelir. Konsantrasyon yetenekleri azalır, beyin ve bedenin gelişmesi yavaşlar. Daha erken dönemde görülen eksikliklerde çocukların oturması, yürümesi, bedensel olarak büyümesi gecikir.

Demir eksikliğinden korunma yolu demir açsısından zengin besinler tüketmektir. En zengin demir kaynakları karaciğer, dalak gibi sakatatlardır. Bunların yanında kırmızı et çok iyi bir demir kaynağıdır. Yumurtanın sarısı, balık ve tavuk da demirin en güçlü kaynakları arasında yer alır. Hayvansal gıdalarda bitkisel gıdalara göre daha fazla demir bulunur bunun yanında hayvansal gıdaların biyoyararlılığı daha fazladır. Yani vücudumuz hayvansal besinden aldığı demiri hem daha kolay emer hem de daha kolay kullanır. Ispanak, yeşil yapraklı besinler, tam tahıllı ürünler, baklagiller, üzüm, pekmez gibi ürünler de demir açısından zengindir ama bu bitkisel besinlerde bulunan demirin çok az kısmı emilir.

Besinlerin içerdiği demirden daha iyi faydalanabilmek için demir açısından zengin bitkisel ve hayvansal besinleri birlikte tüketebiliriz. Örneğin menemeni bol sebzeli, ıspanak yemeğini yumurtalı, mercimek çorbasını kıymalı yapabilir, et yerken yanında bol yeşillik ve salata tüketebiliriz. Bunların yanında öğünlerimizde C vitaminini içeren besinlere yer vererek demir emilimini artırabiliriz. Çayı, kahveyi yemeklerle birlikte değil, yemekten 1-2 saat sonra içmeliyiz. Çünkü çay, kahve, kakao demir emilimini azaltır. Özetle demir vücudumuz için elzem bir mineraldir mutlaka eksikliği olup olmadığını kontrol ettirmeli eksiklik durumunda tavsiye edilen takviyeleri kullanmayı ihmal etmemeliyiz.