Sadece sosyal bir varlık olan insanla ilgili değildir yönetmek ve yönetilmek. Kâinatı düşündüğümüzde her şey bir nizam ve intizam dâhilinde yönetilmektedir. Bütün bunları yöneten gücü kudreti elinde bulunduran Allah'tır. Yaratılmışların en şereflisi ve en rezili sıfatlarına mazhar olacak insanı yönetmek kolay iş değildir. Hâşâ bu Yaratan'ın yetersizliğine delil midir? Cüzi ve külli irade bağlamında imtihan için gönderilmiş insanı Rabbi sevgi ve sadakat konusunda irade sahibi kılmıştır. Yaratılanı en iyi tanıyan şeksiz şüphesiz Allah'tır.
Bunun için Yaratan yarattığını başıboş bırakmamış, peygamberler göndermiş insan kullanım kılavuzu olan Kur'anı indirmiştir. Yönetim anlayışı insanın tarihiyle eş zamanlıdır. İnsanın fıtratı gereği hiyerarşi olmazsa karışıklık, çok başlılık kaçınılmaz olur. Bunun içindir Hz. Peygamber üç kişi olduğunuzda içinizden birini imam seçin buyurmuştur. Yönetici ve yönetimin önemine vurgu yapmıştır.
Bir kelimeyi tahlil etmenin dil bilimci disiplini içinde muhtelif şartları vardır. Yabancı sözcükler Türkçe kaideler içinde tahlil edilemez. Kullanımları o kadar yaygınlaşmış biz artık onlara Türkçeleşmiş Türkçe diyoruz. Bu bilgiyi kısa da olsa lider kelimesini tahlil edemeyeceğimiz için verdim. Yönetici Türkçe bir kelime olup kökü yön ismidir. TDK'nın sözlüğüne bunların anlamları nedir diye baktığımızda belli bir noktaya göre yer, taraf, istikamet, bir yere gitmek için izlenilen yol demek olduğunu görürüz. Bu kök halindeki isme yapım eklerimizden isimden fiil yapan “-et-” eki getirilerek bu isimden “yönet-”(mek) fiili yapılmıştır. Sonra bu fiile yine bir yapım eki olan “-ici” getirilerek fiilden isim yapılmıştır.
Yön-et-ici> yani lugatte manası yönetme gücünü elinde bulunduran kişi, yöneten kişi, idareci demektir. Lider ise Fransızcadan dilimize geçmiş “leader” diye yazılan; ama artık Türkçeleşmiş diyebileceğimiz önder, şef anlamına gelen bir kelimedir.
Yönetici kanundan güç alan bir idarecidir. Yöneticilik makamlarına gelebilmenin belirli şartları olur. Şu kadar yıl çalışmış olmak, falan bölüm mezunu olmak, belirtilen birimlerde görev yapmış olmak, vesaire, vesaire. Bunları çoğaltmak hatta şahsa göre bile şart koymak mümkün. Buralarda genellikle seçilmişlik değil atanmışlık hüküm sürer. Eyvallah, bu da kabulümüzdür. Ümitsizliğe kapılmaya gerek yok sadece bizde var olan bir durum değil, dünyanın pek çok yerinde silsile mekanizması aynı çalışır. Öğretmenler bazen sadece sonuca puan verir bazen de sonuç yanlış olsa bile gidiş yolunun da bir kıymeti harbiyesi vardır.
Kusura bakmayın ben yöneticilikte sonuca puan verenlerden yanayım. Çünkü bu koltuklar hizmet makamlarıdır. İnsanların oralara nasıl geldikleri elbette önemli; lakin daha da önemlisi makamdaki icraatlarıdır. Zirve tek, yol çoktur. Bu yüzden zirvede kartal da olur yılan da. Söz denizinde boş laflarla yüzdürülmeye çalışılan gemilerin dalkavuk mürettebatı ve çıkarcı yolcularından başka kimsesi yoktur. Bu tip yöneticiler sahip oldukları makamdan şereflendiklerini bile unuturlar. Bu familyanın tipik özelliği oturdukları koltuklar onlardan başka kimseye nasip olmamış ve kıyamete kadar da kimseye nasip olmayacakmış havasıdır. Yarın yerinde yeller esecek olan bu yöneticiler ne bir hoş seda ne de bir eser bırakmıştır. Şeyh Edebalı'nın Osman Gazi'ye nasihatinde şafak vaktinde doğup akşam ezanında ölürler dediği insan tipleridirler. Çevrelerini kuşatan dalkavuklar yüzü hürmetine kendini kâinatın merkezi gören idareciler aslında yönetici değil birer kukladır. Hz. Ali'ye bayram nedir diye sormuşlar. O da günahsız geçen her gün bayramdır cevabını verir. Bu bağlamda ele alacak olursak bu yöneticilerin bayramı var mıdır? Ben bunların gerçek anlamda bayram yapabilmelerini ancak iki şarta indirebildim. Birincisi ya Diyanet İşleri Başkanlığına dilekçe verip kul hakkının günah olmaktan çıkarılmasını talep edeceğiz ya da bunları deli ilan edivereceğiz her gün bayram yapacaklar.
