ANADOLU TOPRAKLARI-2

Anadolu topraklarını tarihi kadar önemli kılan diğer bir yönde örf ,âdet gelenek ve görenekleridir.Geçmişten günümüze yaşatılarak taşınan bu özellikler önemli kültürel miraslardan da sayılmaktadır.Örf,âdet,gelenek ve görenek kavramlarının anlamlarına bakarak önemlerini bir kez daha gözden geçirmiş olalım

Örf: İslâm hukukunda hem akli hem şerî anlamda güzel olan ve akli selîm tarafından güzel kabul edilen yadırganmayan şeylerdir.Toplumuna göre kanun ve ahlak yerine geçebilen fakat gerçekte kanun olmayan davranış kalıpları da diyebiliriz.Örf âdete göre daha güçlü yapıdadır.

Âdet : İslâm hukukunda insanlar tarafından alışkanlıkla yapılan şeylerdir.Bir topluluğun yapmaya ve uymaya alışılageldiği ve topluluk tarafından yapılması gerekli görülen davranış kalıpları da diyebiliriz.Bu da âdeti daha genel yapmaktadır.Buna göre iyi veya kötü olarak ikiye ayrılabilmektedir.Âdete teamül de denir.Örf ve adet anlamca farklılıklar gösterse de örf âdet ve temül aynı anlamda kullanılabilmek de ve hepsini örf tanımının içerisinde görülebilmektedir .Örfe göre daha esnek kabul edilir.

Gelenek Bir toplumda çok eskilerden kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa aktarılan, yaptırım gücü olan kültürel kalıntılar, alışkanlıklar, bilgi, töre ve davranışlardır. Gelenek, genel olarak üç bağlamda ele alınabilir. İlki geçmiş yaşam biçimlerinin içinde yaşanılan ana taşıdıkları maddî ve manevî değerler bütünüdür, ikincisi ise geleneğin özünü teşkil ettiği ifade edilen kutsalla olan ilgiden dolayı geleneğin zengin ve kutsi değerler ihtiva eden köklü yanıdır. Üçüncüsü ise, geleneğin kendinden her türlü istifadeye açık olan anlamlar rezervi yönüdür.

Görenek:Türkçe "görmek" kelimesinden türetilen "görenek" kelimesine, sözlüklerde "insanların birbirlerine bakarak yaptıkları şey, adet, usul, alışılmış tarz, hareket" denir.Göreneğin örfe, adete, geleneğe bakarak yaptırım gücü daha zayıftır. Örfteki yapılma zorunluluğu, adet ve gelenekteki yapılmalı özelliği, görenekte ki yapılabilme özeliğini alır.


Yazarın Diğer Yazıları