MUHABBET

Sözlükte muhabbet (mahabbet) kelimesi hub (hubb) kökünden isimdir. Hub; "buğzun zıddı” dır. (islam Ansiklopedisi/ S. Uludağ)

Muhabbet, aynı zamanda; sohbet ve söyleşi demektir. Sık sık şu cümleleri kurarız; insan, insanın ağısını alır, bir can, bir nefes, hayat verir. İnsan tek başına olamaz; derdini anlatacak, sıkıntılarını paylaşacak, bir mangal arkadaşına ihtiyaç hisseder. İnsan sosyal bir varlıktır. Hani, "bir elin nesi, iki elin sesi var” deriz ya, işte böyle bir şey.

Dertler, sıkıntılar paylaşıldıkça azalır; sevinçler, mutluluklar paylaşıldıkça çoğalır. Çok güzel deyişlerimiz var; "gel bir iki he yo diyelim”, "bir bardak çay içip, lafın belini kıralım”, "Gönül ne kahve ister ne kahvehane, gönül sohbet ister, kahve bahane”.

1000. kıymetini, Kovid-19'daki sokağa çıkma yasağında, evlere kapanınca anladık. Zaten bir şeyin kıymeti, onu kaybedince anlaşılıyor.

Muhabbet, sevginin en koyu hâlidir. Muhabbet, arkadaşlar arasındaki bağı güçlendirebilir, sevdiklerimizi muhabbet ile sevindirebiliriz. Muhabbet dolu sözler ile ortamı yumuşatabilir, sohbetimizi koyulaştırabiliriz. Kafa dengi bir arkadaşımız varsa sabaha kadar muhabbet etsek bizi sıkmaz, aksine o muhabbet bizi sürükleyici bir roman gibi sarar.

Koyu bir muhabbetin olmazsa olmazı bol köpüklü bir Türk kahvesi veya iyi demlenmiş bir çaydır. Hele eski dostlarla çay ile yapılan muhabbetler tadına hiç doyum olmamakta, bizi bıraksalar günlerce devam edesimiz gelir. Yaşanmışlıkları hatırlamak, eski günleri yâd etmek, önceki hallerimizi hatırlayıp gülmek, yılların ne de çabuk geçtiğinin farkına varmak; işte dost muhabbet ile ilgili sözler bunları yapmanıza yardımcı olacaktır.

Muhabbet yalnızca insana karşı beslenen bir duygu değildir. Bir insan herhangi bir şeye de muhabbet duyabilir. Muhabbet, yoğun sevgi demektir. Fakat muhabbet duygusu hiçbir zaman kişinin taşkınlık yapmasına sebep olmamalıdır. Zaten eğer bir insan, muhabbet duyduğu şey için başkalarının hayatını hiçe sayıyorsa, takıntılı bir hale gelmişse ona muhabbet değil ‘saplantı' denir. O yüzden ifrat ve tefritten yani aşırı uçlardan kaçınmak, her zaman orta yolda olmak gerekir. Bir insana aşırı düşmanlık beslemek ve işi kan davası boyutuna getirmek çok kötü olduğu gibi, muhabbet gerekçesine dayanarak o insanın hayatını zindan etmek, sürekli "neredesin, ne yapıyorsun, kiminlesin” diye hesap sormak, kıskançlık krizlerine girmek ve o insan sanki onun tapulu malıymış gibi davranmak da aynı derecede kötüdür.

İçinde muhabbet olmayan, metruk bir harabedir.

Gönül han, gönül hane,

Hep muhabbet ister,

Konuşalım tane tane.

Hayat; Ahlak, merhamet ve muhabbetle kaimdir. Gönül heybesinin en büyük azığı muhabbettir. Çay kalabalığı sever, muhabbete bayılır. Oysa kahve hep yalnızlık ister. Muhabbet olmayan yerde hiddet ve kasvet olur.

Muhabbetin bir başka ve çok önemli bir boyutu var; Muhabbetullah. Muhabbetullah Allah sevgisidir, manevi hayatın temelidir. Muhabbet(aşk) çok şerefli bir haldir. Hak Teâla (c.c), muhabbetin kul için bir fazilet olduğu hususunda şehadette bulunmuş ve kulunu sevdiğini haber vermiştir.

Hakk'ı sevenler, Hak Teâla ile beraberdirler.

Allahu Teâla'nın kuluna yakınlık ve yüce haller bahşetmeyi murat etmesine muhabbet denir. Muhabbet özel bir haldir, bu hal insanı yüce makamlara yükseltir. Bu hal ve his insanı Allahu Teâla'ya tazim etmeye, O'nun rızasını her şeye tercih etmeye, O'ndan ayrı kalınca sabırsızlanmaya, O'nsuz edememeye, O'nsuz kalınca da kararsız hale gelmeye, ünsiyet ve ülfetini devamlı surette kalbi ile O'nu zikrederek bulmaya ve O'na karşı içinde bir heyecan duymaya sevk eder.

Muhabbet, aşığın sevgilisini, yanında bulunan ve değeri olan her şeye tercih etmesidir.

Muhabbet, kendi vasıflarını yok eden aşığın, zatı ile sevgilisini ispat etmesidir. Kendi sıfatını unutarak, zatını ona vakıf ve hasretmesidir, aşığın maşuk haline gelmesidir. Muhabbet, kalbin Rabbin muradı olan şeylere muvafakat etmesidir.

Ashap da; Hz. Peygamber'i gören ve sohbet içerisinde bulunan kişiler için söylenen bir kelimedir.

Sohbete, muhabbete ta Elest bezminde başladık. Demek oluyor ki muhabbetin, sohbetin, söyleşinin, musahabenin tarihi derinlere dayanır.

MUHABBETTEN MUHAMMED OLDU HASIL!

MUHAMMEDSİZ MUHABBETTEN NE HASIL?

Muhabbet çok kazançlı bir şey. Dünya ve ahiretimiz için. Günahlardan mı kurtulmak istiyoruz, muhabbet edelim.
Geçim sıkıntısından kurtulmanın yolu muhabbetten geçer. Peygamberimiz "Allah bir evin rızkının bereketini, karı koca muhabbeti arasına gizlemiştir." Buyuruyor.

Muhabbet; eğilim, meyil, kişinin iyi olduğunu bildiği veya zannettiği şeyi istemektir. Kur'an'da sevgi, hem Allah'a ve hem de insana nispet edilir. "Allah onları, onlar da Allah'ı severler” (Maide/54) ifadesi, Allah ile kullar arasındaki sevgiyi vurgular.

Muhabbet, hadislerde de geniş yer bulur. Bu hadislerde geçen; iyilikseverlik, hoşgörü, yumuşak huyluluk, kolaylaştırıcı olmak, kusurları örtmek, haya, iffet, takva ve güzel davranış sergilemek… Allah'ın sevdiği hususiyetlerdir. İnsanların birbirini sevmelerini isteyen çok sayıda hadis mevcuttur.

Sevgi ve muhabbet, ahlakın temel ilkelerindendir. "İman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş sayılmazsınız.” sözü, İslam kardeşliğinin önemini vurgular. Gerçek anlamda ve samimi mümin olabilmenin yolu, Allah ve Resulünü her şeyden ve herkesten daha çok sevmekten geçer. Hakiki "Mahbup” sadece Allah'tır.

Muhabbet; "Maddi veya manevi haz veren bir şeye duyulan meyil, bir nesneye ya da şahsa ilgi göstermeye iten duygu" olarak tanımlanmış. Ancak kimi alimler buna da karşı çıkmış ve muhabbetin insani bir duygu olarak tanımının yapılmasının imkansız olduğunu söylemişler. İşte tanımlanamayan muhabbetin ileri boyutuna aşk denmiş. İkisi arasında nasıl bir sınır olduğu ise belirlenememiş. Zaten bu yüzden de İslam tarihinde aşk yerine muhabbet, muhabbet yerine de aşk terimleri kullanılmış. (20 NİSAN 2022)