Mavi kelebekler, mezarlarda açan ölüm çiçekleri ile beslenen, kanatları mavi renkli kelebek türüdür. Bu kelebekler Bosna savaşının ve Boşnak halkının acılarının simgesi haline geldi. Sırplar 1992 ve 1995 yılları arası Bosna savaşı sırasında toplu katliamlar düzenlemiş ve Boşnak cesetlerini kimsenin bulmaması için derin mezarlar kazmışlardı. 2007 yılında Bosna-Hersek'in Sırbistan'a karşı açtığı soykırım davası için toplanan Uluslararası Adalet Divanı Sırbistan'ın bir soykırım yaptığına ilişkin bir kanıt olmadığına karar kılmıştı. Bu karardan sonra Bosna devleti toplu mezarların bulunması için bir komisyon kurmuştu. Bir yıl sonra bazı bölgelerin jeolojik yapılarının değişmiş ve mavi kelebekler belirli bölgelerde yaygınlaşmış olması komisyonun ilgisini çekmişti. Mavi kelebeklerin olduğu bölgelerde kazı çalışmalar yapılmış ve Bosna savaşına ait 300 adet toplu mezarlar bulunmuştu.
Dizinin yayınlandığı TRT kanalı soykırımın 16. yılında "Mavi Kelebeğin İzinde" adlı bir program yapmıştır. Tarihin, en acı olaylarının yaşandığı ve insanlık dışı katliamlarının yapıldığı yerin adıdır Srebrenitsa…
İnsanlığın kendini inkar ettiği, Ortodoks ve katolik batı dünyasının kirli ittifakının neticesi 8.500 Boşnak Müslümanı katletmenin, kadeh tokuşturarak kutlandığı katliamın adı… Kazıklı Voyvoda’nın torunu Ratko Mladic’e; Hollandalı komutanın, silahlardan arındırarak teslim ettiği ”Mavi kelebekler”diyarıdır Srebrenitsa…11 Temmuz 1995 tarihi, katliamın yıldönümü!
Mavi kelebekler Avrupa’nın orta yerinde, Bosna Hersek’te yaşanan bir katliamın simgesi…Bosna Savaşı’nda 312 bin kişi öldü. 35 bini küçücük çocuklardı. Binlerce çocuk annesiz, babasız kaldı. Tarif edilemez acılar yaşadı. 50 bin kadın tecavüze uğradı. Ruhunda tamir edilemez yaralar açıldı..Ölenler toplu mezarlara gömüldü.
Sadece bugüne kadar 500’ün üzerinde toplu mezar ortaya çıkarıldı. Toplu mezarlar, mavi kelebeklerin yardımıyla oldu. Bosna Hersek’te bulunan toplu mezarların üzerinde mavi kelebeklerin uçtuğu farkedilmiş. Bir, iki derken bunun tesadüf olmadığı anlaşılmış.
Durum biraz incelenince toplu mezarların olduğu yerlerde toprağın yapısının değiştiği, mezarların üzerinde farklı bitkiler oluştuğu belirlenmiş. Bu koku da mavi kelebekleri çekiyormuş.
Sevdiklerinin kemiklerini bulmak, sadece onlardan bir ize rastlamak isteyen binlerce kişi günlerce mavi kelebeği izlemeye, onların peşinden gitmeye başlamış.
8 bin Boşnak erkek, sırf Müslüman oldukları için Sırplar tarafından katledi Srebrenitza Katliamında! Srebrenitza Bosna Savaşı sırasında BM tarafından güvenli bölge ilan edilmiş, binlerce kişi buraya sığınmıştı. BM Barış Gücüne NATO’dan yeterli destek gelmemişti. Sırplar bölgeye ulaştığında da Barış Gücüne bağlı Hollandalı askerler, Boşnakları Sırp askerlere birer birer teslim etti. Tarih 11 Temmuz 1995.
Öldürülen Boşnaklar için toplu mezarları Hollandalı askerler kazdı. Srebrenitza insanlık tarihine kara bir leke olarak kazındı.
Mavi kelebeklerin kanat çırpışları ile bulunan toplu mezarlardan bizim beyinlerimizde bir fırtına oluşturma ihtimalini barındırıyor, yaşananları unutmamak, anlamak adına..
Bugün Hollanda ve Avrupa’nın diğer ülkelerinde Türkiye’ye yapılanlar; dirayetli, güçlü, samimi yönetim sayesinde püskürtülmüş olmasaydı, aynen Bosna’da, Suriye’de… yaşanan dramlar yaşanacaktı! Toplu mezarlar bizde de oluşacak ve mavi kelebekler uçuşacaktı mezarlarımızın üstünde!
