İNSANLIK HALİMİZ

"DİLRUBA SOHBETLER” çalışmamızın; "İnsanlık Halimiz” bölümünde şunları demeye çalıştık;

Rabbimiz, başlangıçta sözleşme imzalamış. İlerleyen zamanda; günah bataklığında kaybolmasın, dünya dağdağası içinde heba olmasın, "eşrefi mahlukat” özelliğini kaybetmesin diyerek.

Ne mi, bu sözleşme? "Elest bezmi”. Allah'ımız bize öyle güzellikler sunmuş ki, ne kadar şükretsek azdır. Daha insanlar yaratılmadan önce;

Meleklere;

-"Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” demiş. Melekler itiraz etmişler ama aciz kalmışlar.

Rabbimiz, yeryüzünün hilafetini, yönetimini insana vermiş. O kadar değer veriyor ki insana; peygamberleri onların içinden gönderiyor. Şöyle diyor;

-"Dünyaya inananlar hakim olacak”.

İnsan; inandığı, inancını eyleme dönüştürdüğü zaman melekten üstündür. Örnek;

"Biz insanı ahseni takvim üzere yarattık. Sonra onu esfel-i safiline yuvarladık. Ancak, iman eden ve salih amel işleyenler hariç. Onlar (Salih amel işleyenler) için bitmez tükenmez nimetler vardır…”

"Asr'a (zamana) yemin olsun ki, insan zarardadır. Ancak iman eden ve amel-i salih işleyen, hakkı ve sabrı tavsiye edenler hariç…”

İnsan; eden, eylemde olan, yapan, aktif bir varlıktır. Bunun için;

"kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın”.

"İnsanın çalıştığından başkası yoktur.” ,

"İnsan başıboş bırakılacağını mı sanır?” ifadeleri…imanın tek başına yetmediği, yetmeyeceği, her insanın tek başına bir cevher olduğu, tek başına, dünyaya yön verebileceği anlatılır.

"Rabbimiz, bizi yeryüzünün halifesi ve melekten üstün kılmıştır” dedik. Bu üstünlüğünü kaybetmemesi için; kanun koymuş, yönetmelikler ihdas etmiş. Bir de akıl vermiş.

Kanun; Kur'an-ı Kerim, Yönetmelik; Peygamberlerin sünneti.

Kanunda diyor ki; "dost kazanmak mı istiyorsun?”

Kırıcı olma, dilini iyi kullan… armudun sapı, üzümün çöpü var deme. Empatiyi elden bırakma. Olaylara geniş bir perspektiften bak. Merhametli ol. Ölmeden önce öl. Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz, nasıl ölürseniz öyle dirilirsiniz. Ölümü Şeb-i arus bil.

Bu hayat bir gün bitecek. Her doğan, her canlı ölecek. Yeryüzünde kaçılamayacak gerçeklerden birisi ölümdür.

Rabbimiz şöyle der;

-"Hiçbir kimse, Allah'ın izni olmadan ölmez. Ölüm, belirli bir süreye göre yazılmıştır. Kim dünya menfaatini isterse, ondan veririz. Kim de ahiret mükafatını isterse, ona da ondan veririz….” (Âl-i İmran/ 145)

"And olsun ölseniz de, öldürülseniz de, Allah'ın huzurunda toplanacaksınız.” (Âl-i İmran/ 158)

"Her canlı ölümü tadacaktır. Ancak Kıyamet günü yaptıklarınızın karşılığı size tastamam verilecektir.” (Âl-i İmran/ 185)

"Nerede olursanız olun ölüm size ulaşacaktır, tahkim edilmiş kaleler içinde olsanız bile…” (Nisa/78)

"Sana ölüm gelinceye kadar Rabbine ibadet et.” (Hicr/99)

"Her nefis ölümü tadacaktır. Sizi bir imtihan olarak hayır ile de, şer ile de deniyoruz. Ancak bize döndürüleceksiniz.” (Enbiya/ 35)

Hz. Peygamberimizin annesi Amine annemiz, son nefesinde oğlu Hz. Muhammed (SAV)e şunları söylemiştir;

"Her yenen tükenir,

Her yeni eskir,

Her doğan ölür” diyerek ölüm gerçeğini dile getirmiştir.

Hz. Mevlana, ölümü; "Şeb-i Arus” (Düğün gecesi) olarak tarif eder. Ölüm üzerine çok şey söylenmiş; şiirler yazılmış, şarkılar bestelenmiş, türküler yakılmış, hikaye ve romanlar kaleme alınmıştır. Diyebilirim ki en fazla konuşulan ama hiç akla getirilmeyen bir gerçekle yüz yüzeyiz.

Mutasavvıflar, ölümü hatırlamak için evlerinin penceresini mezarlıkları görecek şekilde açarlarmış.

İbrahim Ethem'e;

-"Üstad, hayatımız nasıl olmalı?” diye sorarlar. İbrahim Ethem'in cevabı şöyle olur;

-"Son nefeste nasıl olacaksa, öyle hayat yaşamalı”.

İnsanlığın mayası, insan olmayı gerektiren ilkeler vardır. Bu ilkeleri

Mevlana Yedi Öğütle açıklamıştır. İşte, bize yol gösteren Yedi Öğüt;

• Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.
• Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
• Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.
• Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
• Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
• Hoşgörülülükte deniz gibi ol.
• Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.(Hz. Mevlana'nın Yedi Sırrı/ Kazım Öztürk)

Mükemmel insan, tasavvufta; "İnsan-ı Kâmil” adıyla belirtilir.

Kamil insan, eşrefi mahlukat. "En güzel kıvamda yaratılan”.

Ahseni takvim+ En güzel kıvam+ Eşrefi mahlukat= Kamil insan.

Adam gibi adam. İnsan, Âdem…(27 EYLÜL 2022)