İMTİHANDAYIZ

Sınavdayız Hep!

Allah'la elestte sohbetimiz var,

Ezelden ebede sınavdayız hep,

"Rabbiniz değil miyim” sormuştu yar,

O sözden bugüne sınavdayız hep!

Misak-ı evveldir bu ahd-i elest,

Kûy-i muhabbettir bu akd-i elest,

İlahi hitaptır bu vakt-i elest,

O hazdan bugüne sınavdayız hep!

Bîganeyim her zaman "la” diyene,

Sevdalıyım her an "illa” diyene,

"Allah kelamını anla” diyene,

O hızdan bugüne sınavdayız hep!

Sırat-ı Müstakim kazanan bir yol,

Ebediyete dek uzanan bir yol,

Hakkın kullarıyla bezenen bir yol,

O nazdan bugüne sınavdayız hep!

Belalar pişirir vuslata taşır,

Fani olan dünya hasrete taşır,

Düşmanı çoğaltır kesrete taşır,

O özden bugüne sınavdayız hep!

İmtihan, kabiliyeti ölçmek için yapılan yoklama ve kişinin manevi direnme gücünü ortaya koyan zor durumu ifade etmek için kullanılır. "Denemek , sınamak , dövmek , vurmak , engellemek” anlamlarında kullanılmaktadır. Allah, insanları başıboş yaratmamıştır.

Allah (c.c.) insanı kainatın en değerli ve şerefli varlığı olarak yaratmıştır. Bu münasebetle varlık sahasındaki her şeyi insanın emrine vermiştir. İnsan hayat sürecinde Allah'ın kendisine vermiş olduğu imkânları, nimetleri en iyi şekilde değerlendirmekle mesuldür. İşte insan belirli bir yaştan başlayarak mesul olduğu bu şeylerle imtihan olunmaktadır. Zaten Kur'an da insanın başıboş bırakılmadığını, iman etmesinin de yeterli olmayıp imtihana tabi olacağını bildirmiştir.

Yüce Allah bu dünyada bizi farklı konularda imtihan etmektedir. Hayırla şerle denemektedir. Biz her ne kadar hayır ve şerle imtihan olmakta zorlansak da, kendimiz için neyin hayır ve neyin şer olduğunu bilemesek de bu anlarda tek rahatlama yolunun Allah'a sığınmak, sabretmek ve şükretmek olduğunu bize yine Allah öğretmektedir.

Görüyoruz ki Allah insanı, boş yere yaratmamıştır. Kur'an'da da bunu zikreder;

" Ey insanlar bizim sizi boş yere yarattığımızı ve sizin bize döndürülüp getirilmeyeceğinizi mi sandınız?”

İnsan boş yere ve gayesiz yaratılmadığı gibi başıboş da bırakılmış değildir;

" İnsan başıboş bırakılacağını mı zannediyor?”

İnsanın iman ettim demesi de yeterli görülmemiştir;

" İnsanlar yalnız "iman ettik” demekle hiç denenmeden bırakılacaklarını mı sandılar? Andolsun ki biz onlardan öncekileri denedik ki, Allah doğru olanları bilsin, yalancıları bilsin (ortaya çıkarsın).”

Denemek ancak mükellef tutma var ise olur. O halde bu ayetler insanlar için bir mükellefiyetin olduğuna dalalet ediyor. Yine bu ayetler Allah'ın emrettiği ve nehyettiği şeylerle mükellef tutmakla yetinmeyip, aksine insanı denediğine de işaret ediyor. Ayette;

"Nasıl davranacağınızı görelim diye sizi hem hayırla ve hem de şerle deneriz.” Buyrularak insanın şu iki şeyle denendiği de belirtiliyor.

1.Hayır dediği şeylerle… bunlar dünyadaki lezzet, sıhhat, sevinç ve insanın umduğunu elde etmesi gibi dünyevî nimetlerdir.

2.Şer dediği şeyler… bunlar fakirlik, elemler ve mükellefin başına gelen diğer sıkıntılar gibi dünyevi zararlardır. Böylece Allah mükellefin kendisine verilenlere şükretmesi ve sıkıntılara sabredip, Allah'a sığınması için bu iki şey arasında mekik dokuduğunda ve vazifesini yaptığında, mükafatının büyük olacağını vaat ediyor.

"İmtihan olunuyor gözüyle bakmak” hayata farklı bir anlam kazandırmaktadır. Bu bakış açısıyla insan bir hiç olmaktan çıkıp daha özel bir konuma yükselmekte, ayrıca hayat mücadelesini güçlendirmekte ve özellikle kendisine olumsuz gelen olaylar karşısında direncini artırmaktadır. Çünkü o, imtihan edildiği şuuruyla kendisini teselli ve teskin etmektedir. Bu noktada imtihan insanın hayatına farklı bir bakış açısı kazandırır. İnsan başına ne gelirse gelsin bunun imtihan olduğunu bilecek ve bu imtihanı geçmek için kendisine verilmiş olan manevi donanımları kullanarak ümitsizliğe düşmeyecektir. Bu manevi donanımlar nedir acaba? Dua, şükür ve sabır üçlüsüdür ki Allah'ın imtihanlar karşısında insana bahşettiği insanın en özel yanlarıdır. Bu üçlü ile insan kendisini iyi hissedecek, Allah'a bağlılığını ne durumda olursa olsun devam ettirecektir.

(T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TEMEL İSLAM BİLİMLERİ TEFSİR ANABİLİM DALI KUR'AN'DA İNSANIN HAYIR VE ŞERLE İMTİHANI Yüksek Lisans Tezi Huriye KILIÇ)