IĞDIR, NAHÇIVAN, CAN AZERBAYCAN

En çok arzuladığım bir husustur; önce yurdumun tamamını, sonra Kafkaslar, Türki ülkeler, Balkanlar, Orta Asya ülkeleri ve bazı Avrupa ülkelerine kültürel gezi yapmak. Bilhassa Osmanlı döneminde, Osmanlıların yani atalarımın hakim olduğu, dünyaya adaletin, kardeşliğin, huzurun temin ve tesis edildiği diyarları adım adım gezmek.

Aslında tüm dünyayı gezmek gerekir. Kur'an'da; "yeryüzünü gezin dolaşın, geçmiş milletlerin akıbetini görün…” denir ya, bu emre uygun olarak ibret nazarıyla gezip dolaşmak yarar sağlar.

İşte böyle bir geziyi bizim adımıza kıymetli hocam, Emekli Prof. Dr. Mevlüt Mülayim Iğdır, Nahçıvan ve Azerbaycan'a seyahat izlenimlerini Konya Aydınlar Ocağında anlattı:

"Azerbaycan görülmeye değer”

Salondaki dinleyicilerin dikkatle dinlediği programda şu bilgileri bizimle paylaştı:

"Geçmişte Kars'a bağlı bir ilçe olan Iğdır iki yüz bin civarında nüfusa sahip ve Kürtlerle Türkler birlikte yaşıyor. Üç yüz altmış odalı İshakpaşa Sarayı bölgenin en önemli tarihi eseri ve Ermeniler tarafından katledilen Şehitlerin hatırasına yapılan bir de Şehitler Anıtı bulunuyor. Iğdır, Doğu'nun Çukurovası olduğu için pamuk yetiştiriliyor.

Üç ülkeye sınırı olan tek şehir olan Iğdır, yüzlerce yıl pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış tarihi dokusuyla sevilen kentlerimizden biri…

Iğdır'daki yerleşimin ilk olarak MÖ 4000'li yıllarda başladığı tahmin edilmektedir. Şehrin adı ise, 24 boydan biri olan Oğuz Boyu'nun kurucu Oğuz Han'ın torunlarından birinin ismidir ve "iyilik, yiğitlik, büyüklük gibi” anlamlara gelmektedir.

13. yüzyıla gelindiğinde ise bölgeye gerçekleştirilen Moğol saldırıları, Iğdır ve çevresindeki bütün askeri ve siyasi dengeyi bozmuştur. 16. yüzyıla kadar Moğolların egemenliği altında kalan şehir, bu tarihten itibaren Osmanlıların bir parçası olmuştur. Uzun bir süre de Osmanlı ile İran arasında paylaşılamayan ve gerilimlere neden olan bir şehir olarak varlığını sürdürmüştür.

Osmanlı ile Ruslar arasında çıkan 93 Harbi sonrası şehir 42 yıl boyunca Rusların yönetimine geçmiştir. Bolşevik İhtilali'nin ardından bölgedeki boşluğu değerlendiren Ermeniler, bölgeye yerleşmiştir. 1920 senesinde ise Iğdır artık yeniden Türk şehri olmuştur.

Sederek Sınır Kapısı'ndan Nahçıvan şehir merkezine yolculuk yaklaşık 1,5 saat sürmekte.

İnsanlarıyla Türkçe anlaşmak mümkün olan Nahcivan son derece temiz ve düzenli gelişme gösteriyor. Dağlık bir bölge, ancak yüzde civarında ovaya sahip. Nüfusun yüzde doksan dokuzdan fazlası Müslüman olmasına rağmen siluetinde cami ve minare pek görünmemektedir. Nuh Peygamberin kabrinin Karabağ'da ve bir de Mümine hatun Türbesi buluyor. Türklerden başka özellikle Suudi Arabistanlı çok fazla turiste rastlamak mümkün.

"İki Devlet bir Millet” sözünün dosta güven düşmana korku veren çok güzel bir söz olduğuna vurgu yağan Mülayim, şunları anlattı;

"Ermenilerle Azerbaycan Türkleri tarih boyunca çatışmış. Haydar Aliyev ve Elçibey'in kabirleri aynı yerde bulunuyor. Azerbaycan petrolünün yüzde altmışı Bakü'de çıkarılıyor. Şehirde bir hanımefendi tarafından minimal kitapların bulunduğu küçük bir Kitap Müzesi açılmış. Dünyanın pek çok ülkesinden getirilen kitaplar sergileniyor.

Tarihi dar sokakların dokusu bozulmamış. Savaşlarda Ermenilerden aldıkları vurulmuş araçlar ile plakalarını açık ve kapalı alanı olan müzede sergiliyorlar.

Göller ve akarsular başta olmak üzere doğal güzelliklerin çok iyi değerlendirildiğine dikkat çeken Mülayim;

"Şehir dışında bahçeleri otantik lokanta olarak düzenlemişler ve hem yemekler düzgün hem de fiyatları çok uygun. Şifalı sular, çamurlar sayesinde sağlık turizmi, avlaklar sayesinde de av turizmi yapılıyor. Azerbaycan görülmeye değer bir yer. İmkânı, fırsatı olanlar mutlaka gidip görmelidir.

Can Azerbaycan!

Sana destektir Türkiye her zaman,
Dost Azerbaycan'ım can Azerbaycan,
Anadolu halkı yanında her an,
Dost Azerbaycan'ım can Azerbaycan!

Tek bir milletiz aynıdır yaramız,
Biz iki devletiz tektir töremiz,
Orta Asya'dadır asıl yöremiz,
Dost Azerbaycan'ım can Azerbaycan!

Dağlık Karabağ'ım ağladı durdu,
Yılmadı asla bu kahraman ordu,
Şimdi özgürdür Türk'ün aslî yurdu,
Dost Azerbaycan'ım can Azerbaycan!

Senelerdir biriz özümüz aynı,
Coğrafyamız farklı sözümüz aynı,
Türkülerimiz bir sazımız aynı,
Dost Azerbaycan'ım can Azerbaycan!