HAYATIN ANLAMI

Hayatımıza anlam katmak ister miyiz? Huzur içinde yaşamak, dostlarımızla unutulmaz hatıralar yaşamak, gönül köprüleri kurmak, evimizde, işyerimizde, parkta, bahçede, yolculukta…her an ve her yerde; "Ne iyi insan, onunla sohbete doyulmuyor, insan ilişkilerinde problem yok, sözü sohbeti dinlenir, alçakgönüllü, Yunusvari, Mevlana gibi hoşgörülü…” dedirtmek mi istiyoruz?

Önce kendimiz olacağız. İçimiz dışımız bir olacak. Gösterişi bırakacağız. Kimseye tepeden bakmayacağız. Hayata anlam katmanın yolu Kur'anlı hayattan geçer. Âkif ne güzel demiş;

"Doğrudan Kur'andan alarak ilhamı,

Asrın idrakine söyletmeliyiz İslâm'ı”

Hakikaten Kur'an'dan ilham alıyor muyuz? Bu ilhamla İslam'ı asrın idrakine söyletiyor muyuz? Böyle bir çabamız var mı? Müslüman aksiyon adamıdır. Kur'an, aksiyoner olmayı ister.

Aşağıdaki ilkeler, bize hayatın anlamı konusunda ipucu veriyor, daha doğrusu bize yol gösteriyor;

"Sakın, Allah'la beraber başka ilahlara yalvarma!” (Şuara/213)

"Kendilerine hainlik edenleri savunma! Zira Allah, hiçbir haini, hiçbir günahkârı sevmez!” (Nisa/107)

"Ey iman edenler! Kendilerine Allah'ın gazap ettiği, kabirlerdeki kâfirlerin ümit kestikleri gibi tamamen âhiretten ümitlerini kesmiş bir toplumu dost edinmeyin.” (Mümtehine/ 13)

"Onlar, ağızlarıyla Allah'ın nurunu söndürmek istiyorlar. Halbuki kâfirler istemeseler de, Allah nurunu tamamlayacaktır!” (Saff/8)

"Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağın tepesine indirseydik, sen onu Allah korkusundan başını eğip paramparça olduğunu görürdün. Biz bu misalleri insanlara veriyoruz ki, etraflıca düşünüp gerekli dersi alsınlar.” (Haşr /21)

"Hiç biriniz ister mi ki, ağaçlarının arasından ırmaklar akan, içinde her çeşit mahsul bulunan, hurma ve üzümlerle dolu bir bahçesi olsun; sonra kendisine tam ihtiyarlığın gelip çattığı, bakıma muhtaç çocuklarının da bulunduğu bir sırada aniden ateşli bir kasırga gelip o bahçeyi yakıp kül etsin? Elbette istemez. İşte Allah, düşünesiniz diye size ayetleri böyle açıklıyor.” (Bakara / 266)

"O akıl sahipleri, ayakta dururken, otururken ve yanları üzerine yatarken daima Allah'ı zikrederler; göklerin ve yerin yaratılışını tefekkür ederler ve: "Rabbimiz! Sen bunları boşuna yaratmadın. Sen bütün eksik sıfatlardan uzaksın. Bizi cehennem azabından koru!” derler.” (Âl-i İmrân / 191)

"O su ile sizin için ekinler, zeytinlikler, hurma ağaçları, üzüm bağları ve her türden daha nice ürünler yetiştirir. Şüphesiz ki bunda sistemli düşünen bir toplum için elbette tevhidi gösteren kesin bir delil vardır.”(Nahl /11)

İnsanların birtakım gerçekleri göz ardı etmek ve bunun sonucunda kendilerini avutmak için kullandıkları bazı savunma mekanizmaları vardır. Bunlardan biri ve belki de en etkilisi insanın "kendi kendini kandırması"dır. Bunun için Kur'an; "kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayınız” buyurur.
Yüce rabbimiz, biz kullarına yol gösterici olarak indirdiği mübarek Kuran'da, insanın yaratılış amacını bildirmiştir. Bu amaç, insanın kendisini yaratan ve yaşatan yüce Rabbimiz'e kulluk etmesidir. Allah bu amacı şöyle bildirir:

"Cinleri ve insanları yalnızca bana ibadet etsinler diye yarattım.” (Zariyat suresi, 56)
Buna rağmen bazı insanlar bu var olma amacını unutarak, başka amaçlar edinebilmektedir. Allah'ı razı etmek için yapmaları gereken ibadet ve güzel davranışları hatırladıklarındaysa, bu sorumluluktan kaçmak ya da hatalı olduklarını bildikleri halde vicdanlarını rahatlatmak için kendilerini türlü telkin ve bahanelerle kandırma yoluna giderler. İnsanlar hangi bahanelerle kendilerini kandırırlar?

İnsanların kendi kendilerini kandırma bahaneleri, aslında şeytanın onları Allah'ın yolundan döndürebilmek, Allah'ın emrettiği ibadetleri yerine getirmelerine ve Kur'an'da bildirilen üstün ahlakı yaşamalarına engel olmak için kullandığı telkinlerdir. İşte şeytanın bu telkinlerinin etkisinde kalmış insanların tutumlarından bazı örnekler:
"Haberim yoktu, bilmiyordum" diyebileceğini zannedenler. Her insan Allah'ın varlığını, yaratılış amacını, O'na nasıl kulluk etmesi gerektiğini düşünüp anlayabilecek bir bilince ve vicdana sahiptir. Nitekim kendileri için en hayati olan bu konuları düşünmeyen insanlar, menfaatleriyle ilgili bir konuyu gayet iyi düşünüp hesaplayabilirler. Örnek olarak, ticari bir iş söz konusu olduğunda paralarını nasıl değerlendireceklerini çok iyi bilirler; bu konudaki her aşamayı ayrıntısıyla düşünürler. Veya kendi çıkarlarının olduğu işlerdeki en zor problemlerin üstesinden gelebilirler; her detay için ayrı bir tedbir düşünebilirler.
Ahirette "düşünemedim", "akıl edemedim" gibi mazeretler -Allah'ın dilemesi dışında- kabul görmeyecektir. Allah Kuran'da insanları, hesap gününün "zalimlere kendi mazeretlerinin hiçbir yarar sağlamayacağı gün..." olduğuna dair uyarmıştır. (Mümin suresi, 52)
Bazı insanlar sürekli olarak içinde bulundukları şartları bahane ederler. Okul yıllarında ayrı, iş hayatında ayrı, evlenince, çocukları olunca ayrı bahaneler ileri sürerler. Din ahlakını yaşamaya samimi niyetleri olmadığı için çeşitli konuları ibadetlerini yerine getirmelerine engel olarak görürler. Öne sürdükleri engellerden en başta gelenleri de müsait zamanlarının olmaması ve şartların uygun olmaması iddiasıdır.
Oysa günlük hayatları içinde insanlar pek çok işe rahatlıkla zaman ayırırlar. Özellikle bir çıkarları söz konusu olduğunda, gerekirse başka isteklerinden fedakârlık eder, ama yine de o iş için gereken zamanı ayarlarlar. Ancak insanların geneline bakıldığında ibadetler konusunda aynı kararlılığı göstermedikleri görülür.
"Namaz kılmak istiyorum, ama hiç zaman bulamıyorum", "işlerim çok yoğun, ibadete vakit ayıramıyorum" gibi veya "öfkelenmek istemiyorum, ama ortam çok stresli", "şartlar beni böyle davranmaya zorladı” benzeri bahaneler öne süren pek çok kişi görmüşsünüzdür. Bu insanlar genellikle Kuran ahlakını yaşama konusunda samimiyetsiz bir yaklaşım içindedirler. Allah, dünyada kendilerini kandırarak, öne sürdükleri mazeretlerin kabul edileceğini zanneden ve bu yüzden ibadetlerini yerine getirmeyen veya sürekli erteleyen insanların ahirette karşılaşacağı durumu bize şöyle bildirmiştir:
"İnsana o gün, önceden takdim ettikleri ve erteledikleri şeylerle haber verilir. Hayır; insan, kendi nefsine karşı bir basirettir. Kendi mazeretlerini ortaya atsa bile.” (Kıyame/ 13-15)

Çok Günahı Var!

Yaralı her canın bizde ahı var,

Hali sormayanın çok günahı var,

İçinde bir boşluk her gün vahı var,

Candan sarmayanın çok günahı var!

Allah'ı anlatıp şuur verdik mi?

İçtenlikle sevip gönle girdik mi?

Mana kapısından bakıp gördük mü?

Özden varmayanın çok günahı var!

Her zaman nefret ettik hep dışladık,

Hiç örnek olmadık her an taşladık,

Durmadan iteledik ve fişledik,

Gönle girmeyenin çok günahı var!

Kalbe sevgileri aktıramadık,

Kur'an'a saygıyla baktıramadık,

İman ışığını yaktıramadık,

Şuur vermeyenin çok günahı var! (KUR'AN'LA TEFEKKÜR/KAZIM ÖZTÜRK)

(14 EKİM 2022)