DEPREMLERDE SADECE TÜRKİYE DE Mİ CAN KAYBI VAR?

Önceden tahmin edilmesi güç doğal afetlerin başında gelen depremler büyük can ve mal kaybına neden oluyor. Son 20 yılda meydana gelen ve önemli can kaybına yol açan depremlerden bazıları:

Haiti - 14 Ağustos 2021: Atlas Okyanusu'ndaki Karayipler'de yer alan Haiti, son yıllarda şiddetli birkaç depremle sarsıldı. En son 2021'de meydana gelen 7,2 şiddetindeki depremde 2 bin 200'den fazla can kaybı yaşandı, 13 binden fazla evi de ya yıkıldı ya da zarar gördü.

Endonezya - 28 Eylül 2018: Doğal felaketlerin sıklıkla yaşandığı ülkelerden biri olan Endonezya şiddetli sarsıntıların yaşandığı ülkelerin başında geliyor. Ancak Sulawesi adasını 2018 yılında vuran 7,5 büyüklüğündeki deprem ve ardından 1 buçuk metrelik tsunami son yıllarda yaşanan en acı felaketlerden biri olarak hafızalara kazındı. Yaşanan deprem ve tsunami 4 bin 300'den fazla kişinin ölümüne neden oldu.

İran - 12 Kasım 2017: Deprem felaketinin sıklıkla yaşandığı ülkelerden biri diğeri olan İran'ın Kermanşah bölgesini 2017 yılında 7,3 büyüklüğündeki deprem vurdu. 400'den fazla can kaybının yaşandığı afet, komşu ülke Irak'ta da altı kişinin ölümüne yol açtı.

Meksika - 19 Eylül 2017: 2017'de Meksika'nın orta kesimlerini vuran 7,1 büyüklüğündeki deprem, 1985'teki binlerce kişinin ölümüne yol açan büyük depremin yarattığı travmayı yeniden hatırlattı. 396 kişi yaşamını yitirdiği deprem başkent Meksiko City'de büyük tahribata neden oldu.

İtalya - 24 Ağustos 2016: 2016 yılında ülkenin orta kesimlerini vuran 6,2 büyüklüğündeki deprem 3 yüz kişinin hayatına mal oldu. Başkent Roma'nın doğusundaki dağlık bölgede yaşanan felaket sonucu merkez üssüne yakın Accumoli kentinde ve çevresinde toprağın 20 santimetre çekildiği, 16 santimetrelik kayma olduğu duyuruldu.

Ekvador - 16 Nisan 2016: Güney Amerika'nın Büyük Okyanus kıyısındaki ülkelerinden Ekvador'u 2016 yılında sarsan 7,8 büyüklüğündeki depremde en az 650 kişi yaşamını yitirdi.

Afganistan - 26 Ocak 2015: Afganistan'da Hindikuş dağlarında meydana gelen ve ülkenin kuzeydoğusu ile komşusu Pakistan'ın kuzeyini sarsan 7,8 büyüklüğündeki deprem en az 400 kişinin yaşamına mal oldu.

Nepal - 25 Nisan 2015: Yaklaşık 9 bin kişinin yaşamını yitirdiği 7,8 büyüklüğündeki deprem sekiz milyondan fazla kişinin yaşamını alt üst etti.

Çin - 2 Ağustos 2014: Çin'in güneybatısındaki Yunnan eyaletinde yaşanan 6,3 büyüklüğündeki sarsıntı en az 6 yüz kişinin ölümüne yol açtı.

Pakistan - 24 Eylül 2013: Pakistan'ı sarsan 7,7 ve 7,8 büyüklüğündeki "ikiz deprem" ülkenin güneybatısındaki Belucistan Eyaletinde büyük yıkıma yol açtı. Felakette en az 8 yüz kişi can verdi.

İran - 11 Ağustos 2012: İran'ın kuzeybatısındaki Tebriz kenti yakınlarını iki kez sarsan 6,4 ve 6,3 büyüklüğündeki depremlerde en az 3 yüz kişi hayatını kaybetti.

Türkiye - 23 Ekim 2011: 7,2 büyüklüğündeki Van depreminde 6 yüzden fazla kişi can verdi.

Japonya - 11 Mart 2011: Ülkenin kuzeydoğusunu vuran 9.0 büyüklüğündeki deprem ve tetiklediği tsunami sonucu 15 bin 690 kişi hayatını kaybetti, 5 bin 70 0 kişi yaralandı.

Yeni Zelanda - 22 Şubat 2011: Christchurch kentini vuran 6,3 büyüklüğündeki depremde en az 180 kişi yaşamını yitirdi.

Şili - 27 Şubat 2010: Güney Amerika ülkesi Şili'de meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki deprem ve tetiklediği tsunami 5 yüzden fazla kişinin yaşamına mal oldu, yüzbinlerce ev zarar gördü, otoyollar ve köprüler yıkıldı.

Haiti - 13 Ocak 2010: Başkent Port-au-Prince'i vuran 7,0 büyüklüğündeki depremde en az 316 bin kişi can verdi.

Çin - 12 Mayıs 2008: Siçuan kentini vuran 7,8 büyüklüğündeki depremde 87 bin 900 kişi yaşamını yitirdi.

Asya - 26 Aralık 2004: 9,15 büyüklüğündeki deprem Endonezya'nın Sumatra adası yakınlarında meydana geldi ancak sebep olduğu tsunami Endonezya'nın yanı sıra Tayland, Hindistan, Sri Lanka ve bölgedeki birçok ülkeyi etkiledi. 230 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği ya da kaybolduğu felakette köyler ve turizm merkezleri büyük yıkıma uğradı.

Pakistan - 8 Ekim 2005: Başkent İslamabad'ın kuzeydoğusunu sarsan 7,6 büyüklüğündeki deprem ülkede 73 bin kişinin ölümüne yol açtı. Aynı zamanda Keşmir'i de vuran sarsıntı burada da bin 200'den fazla can kaybına yol açtı.

İran - 26 Aralık 2003: Ülkenin güneydoğusundaki Kerman eyaletinde yaşanan 6,6 büyüklüğündeki deprem felaketi Bam kentin yerle bir etti ve 31 bin kişinin yaşamına mal oldu. (Reuters)

Dünyada son yüzyılda yaşanan yıkıcı depremlerde yüz binlerce kişi hayatını kaybetti veya evsiz kaldı.

ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezinde yer alan bilgilere göre, dünya tarihinin en şiddetli 10 depremi Güney Amerika ve Asya-Pasifik ülkelerinde yaşandı.

Dünya tarihindeki en şiddetli deprem, Şili'de 22 Mayıs 1960'ta meydana geldi.

Yaklaşık 1000 kilometrelik bir alanda hissedilen 9,5 büyüklüğündeki deprem sonucunda 1655 kişi hayatını kaybetti, 3 bin kişi yaralandı, 2 milyon kişi evsiz kaldı.

Ülkede 550 milyon dolarlık hasara neden olan deprem sonucu oluşan tsunami, 10 bin kilometrelik alana yayılarak Hawaii, Japonya ve Filipinler'e kadar ulaştı. Dev dalgalar sonucu Hawaii'de 61, Japonya'da 138, Filipinler'de de 32 kişi yaşamını yitirdi. (www.wikipedia.org)

Her deprem sonrasında; "öyle oldu da, böyle oldu da, olmasaydı da…” gibi beylik laflar ederiz. Ama bir türlü meselenin özüne inmek işimize gelmez. Asıl olan deprem olmaması değil. Çünkü deprem, kaçınılmaz bir gerçek, İlahi yasa, Sünnetullah. Önemli olan; "Biz ne yapabiliriz? Depremde can kayıpları olmaması veya çok az olması için nasıl bir sistem geliştirmeliyiz? Depremle birlikte yaşamayı nasıl öğreniriz?... bunlara kafa yormak, aklımızı bu yönde terletmek gerekir. (11 ŞUBAT 2023)