Burma (Birmanya) Veya Myanmar

Myanmar, resmî adıyla Myanmar Birliği Cumhuriyeti ve ayrıca bilinen adlarıyla Burma ya da Birmanya, Güneydoğu Asya'da, Andaman Denizi ve Bengal Körfezi kıyısında, Bangladeş, Çin, Hindistan, Laos ve Tayland arasında yer alan ülkedir. Myanmar, Çinhindi'nin kuzeybatısında yer alır. Komşuları kuzeybatıda Hindistan ve Bangladeş, kuzeydoğuda Çin, güneydoğuda Laos ve Tayland'dır. Ülkenin güneybatı kıyıları Bengal Körfezi ile çevrilidir.

Myanmar'ın 7 eyaletinden biri olan Arakan, Bangladeş-Burma sınırının 50.000 kilometre karelik bir alanında bulunur. Nüfusu 4 milyondan fazladır fakat bölgenin nüfusu, yaşananların ardından 1 buçuk milyona kadar gerilemiştir.

 

2012 Arakan Bölgesi ayaklanmaları, Myanmar'ın Rakhine eyaleti bölgesinin kuzeyinde Budist Rakhineler ve Müslüman Rohingyalar arasında meydana gelen şiddet olaylarıdır. Olaylar ilk başlarda Rohingyalılar ile Rakhineler arasında karşılıklı evlerin yakılması şeklinde başlamıştır. Şiddetin artması ile ilan edilen olağanüstü hal ile birlikte Müslümanlara uygulanan şiddet artmıştır. Sivil toplum kuruluşları, Myanmar polis ve askerinin Müslümanların toplu tutuklanmasına ve şiddetin artmasına sebep olmakla suçlamaktadır.

 

MYANMAR'DA İSLAMİYET

 

Çoğunluğu Budist olan Myanmar'da resmî makamlar, Müslümanların, nüfusun % 4'ünü oluşturduğunu iddia etmektedirler. Ancak Müslüman önderler bu oranın % 10 ile 14 aralığında olduğunu söylemektedirler. Müslümanların etnik köken dağılımı şöyle: % 68 Hint, % 30 Myanmarlı, % 2 Çin asıllı. Müslümanların % 41'i Arakan bölgesinde, geri kalanı ise ülkenin diğer bölgelerinde yaşamaktadırlar. Büyük çoğunluğu Hanefi mezhebindendir.

Hint asıllı Müslümanlar çoğunlukla başkent ve çevresinde yaşarken Bengal, Urdu ve Burma dillerinin karışımı bir dili konuşan Rohingyalar Arakan bölgesinde yaşamaktadırlar. Diğer Müslümanlara göre daha fakir olan Rohingyalar savaş, sürgün ve baskılara maruz kalmışlardır.

II. Dünya Savaşı'ndan sonra Arakan'da Müslüman devleti kurma faaliyetleri silahlı çatışmalara ve hükümetin askerî operasyonlar yapmasına neden oldu. Binlerce Müslüman yurtlarından çıkarıldı ve camileri, okulları, evleri zarar gördü. Bunlardan geriye dönenleri Myanmar hükümeti ülkeye kaçak yollardan giren yabancılar olarak kabul etti.

1989 ve 1991 yıllarındaki operasyonlar sonucunda 250.000 Arakanlı Müslüman tekrar Bangladeş'e sığındı ve ancak BMMYK'nın baskısı neticesinde 1992'de ülkeye geri dönebildiler. Müslümanların bir kısmı halen mülteci olarak Bangladeş'te kamplarda yaşamaktadır. Myanmar hükümeti Rohingyalar'a tam vatandaşlık hakkı vermeyi reddederek onların Myanmar vatandaşı sayılabilmeleri için vatandaşlık kanununa göre İngiliz işgali ve Hint göçmen akını başlamadan yani atalarının 1824 tarihinden önce ülkede yaşadıklarını ispatlamaya zorlamaktadır. 1948'den beri savaşan Müslümanlar ise 1999'da Arakan Rohingya Millî Teşkilâtı'nı ve 2000 yılında da Rohingya Dayanışma Örgütü'nü kurarak faaliyetlerini Bangladeş üzerinden sürdürmektedirler.

Ülkedeki Müslümanlar arasında sosyal yaşamda ve dinî görevleri ifa etme hususunda farklı görüntüler sergilenmektedir. Hint asıllılar konuşma dili olarak Urduca'yı kullanırken yerliler Burma dilini kullanmaktadır. Hint asıllılar dini vecibelerine daha çok dikkat ederken yerliler ise eski Budist kültüründen gelen alışkanlıklarıyla karışmış bir dini hayat sürdürmektedir. Siyasî ve sosyokültürel açıdan da bölünmüşlük vardır ve her toplumun kendi derneği vardır.

Yazarın Diğer Yazıları