BEZM-İ ELEST (KÂLU BELA)

Çocuk iken ilk defa Kur'an öğrenmek için camiye gittiğimiz zaman hocanın bize sorduğu soru şudur: "Ne zamandan beri Müslümansın?” biz de, bunun ne anlama geldiğini bilmediğimizden yine cevabını hoca verir: "Kâlu belâdan beri Müslüman'ım”

"Kâlu Bela” ne demek? "elestü bi rabbiküm” hıtabının cevabıdır diye tekerleme şeklinde beynimize kazınır.

Kâlu belâ, insanların, Yüce Allah'ın birliğini ikrar, Rablığını tasdik ettikleri vakittir Elest bezmi, bu anlaşmanın yapıldığı toplantıdır Allahu Tealâ, kıyamete kadar gelecek bütün insanların ruhları ve baba sulbündeki zerreleriyle bir anlaşma yapmıştır
Allahu Tealâ'nın kulları ile yaptığı bu misakı (ilahi sözleşmeyi), şimdilik hatırlamıyor olsak bile, Yüce Rabbimizin hatırlatmasıyla, bizim O'nunla böyle bir sözleşme yaptığımızı kesin olarak kabul ederiz Biz unuturuz, fakat Rabbimiz unutmaz, biz yanılırız, ancak O yanılmaz Biz zamana bağlıyız, O ise zamanı yoktan var edendir, zaman ve mekan onu bağlamaz
İnsanoğlunun varlık alemine ilk adımı, ruhuyla oldu İlahi ilimde bilinen ve ezelde takdir edilen insan vücudunun, yokluktan varlığa geçişi ruhuyla gerçekleşti Ruh, dünya aleminde kendisini taşıyacak vücutla ana rahminde buluştu İnsanın ilk zerreleri, ilahi kudretle belli bir kıvam ve şekil aldıktan sonra, ruhla ayrı bir güzellik ve özellik kazandı; böylece insanın madde alemindeki hayatı başladı Ruhla bütünleşen bu et ve kemikten meydana gelen vücutta, insani özellikler ve kabiliyetler oluştu İnsanın bünyesine, hayvanlardan ayrı olarak, kalp, akıl, düşünce, hafıza, şuur, sevgi gibi insanı insan yapan özellikler yerleştirildi Bütün bu özellikler ona Rabbini tanıması için verildi
Her insan, Yüce Yaratıcısını tanıyacak özellik ve kabiliyette yaratıldı Yani Allahu Tealâ, ana rahminde şekil verdiği insanla ikinci anlaşmayı yaptı Ona, benliğini verirken, bir benlik şuuru da verdi Ayrıca onu, varlığının sahibini tanıyacak, onu hissedecek ve sevecek bir özellikle donattı Böylece Allah, kulu ile yeni bir anlaşma yapmış oldu Sanki insana "sana bunları verdim, onların gereği şunları isterim” dedi İnsanın bu şekilde iman ve İslam fıtratı üzere yaratılması, insani özelliklerle donatılması, kendisinden iman ve İslam'ın gereklerinin beklenmesi için bir sebep oluşturdu
Bu sıfat ve özelliklerle dünyaya gelen insana, Allah, onun zerreleriyle ve fıtratıyla yaptığı anlaşmaları hatırlatacak ve gereğini öğretecek peygamberler gönderdi Peygamberlerin gelmesiyle üçüncü bir sözleşme gerçekleşti Bu tebliğ, uyarı ve fiili anlaşma buluğ çağında yapıldı Yani buluğ çağına gelen her insana Allah'ın daveti ulaştırıldığında, artık ruhuyla verdiği sözü tutması istendi ve vicdanına yerleştirilen Allah inancına uygun hareket etmesi Allah'ın davetine uyması ve fıtratındaki gerçekle zıtlaşmaması gerektiği hatırlatıldı Aksi durumda insan mesul olacak, hesap verecek ve ceza çekecektir
Hz Peygamberin (AS) başında bulunduğu İslam daveti kendisine ulaşan buluğa ermiş her akıllı insan, ilk iki sözleşmenin gereği olarak bu davetten sorumludur
Akıllı olup buluğa erdiği halde, Rabbiyle yaptığı sözleşmelerin hiç birisine sahip çıkmayan, fıtratını bozan, insanlık değerlerini kaybeden ve Rabbini unutup eşyaya tapan insanlık, dünyada ve ahirette mutlu olamayacaktır Çünkü imansızlık ve şirk, insan kalbi ve fıtratı için en büyük kötülüktür Tevbe edilmezse bunun cezası da büyük olacaktır
Bezm-i Elest; insanların Allah ile ilk olarak yaptıkları iletişimdir. Bu iletişime göre insanlar Allah'a söz vermiş oluyorlar. Bundan sonra gelen insan nesli, verdiği sözde kararlılığın ortaya koyacak, istikrarlı bir tavır sergileyecektir. Bu, insanın; insanlığını koruyabilmesi için Allah'a olan sözüne sadık olması gerekmektedir. Aksi, yaratılış özelliğini inkâr anlamı taşır.

Bezm-i Elest; Farsça'da; "sohbet meclisi” anlamına gelen "bezm” kelimesiyle, Arapça'da "ben değil miyim?” manasına çekimli bir fiil olan "elestü”den oluşan "bezm-i elest” terkibi; "ben sizin Rabbiniz değil miyim?” hitabının yapıldığı ve ruhların da; "evet” diye cevap verdikleri meclis anlamını ifade eder.

Allah ile insanlar arasında meydana gelen bir sözleşmeye; "misak”, "kalu bela”, "ahit”, "bela ahdi”, "ruz-i elest”, "bezm-i ezel” ve "bezm-i elest” gibi çeşitli adlar verilmiştir.

Akıllı insan bunu düşünerek her zaman ve zeminde elest bezmi yönünde hareket etmek zorundadır. Zaten her gün kıldığımız namazda Fatiha suresinde tekrar ederek sözümüzün arkasında durduğumuzu ispat ediyoruz. Kur'an bu açıdan baştan sona insanın Allah ile iletişim mecmuasıdır. Aynı zamanda da sözünde duran insan akıllı insandır.