ANADOLU İRFANI’NIN TEMSİLCİSİ: BUHARİ KIZ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ (1)

11432526. zaman okullara söyleşiye davet ediliyorum. En çok söyleşi yaptığım okullardan birisi de BUHARİ KIZ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ. Bu okulun bir başka özelliği var bende. Bu özellikte; İmam Hatip olmasının elbette etkisi var. Zira bu abdi aciz de bir İmam Hatipli olarak, bu öğrencilerin şahsında kendimi görüyorum, istikbalimi yansıtıyor bu öğrenciler. Bu öğrenciler, Anadolu İrfanının temsilcileridir.

Bu münasebetle 28 Şubat 2022 tarihinde Buhari Kız Anadolu İmam Hatip Lisesinde; "ANADOLU İRFANI”; Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli ve Ahi Evren'i konuştuk.

Anadolu, değişik medeniyetlere ve dinlere beşiklik etmiş, adeta tüm kültürleri bünyesinde barındırmış, kadim topraklara verilen isimdir. Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Ahi Evren, Hz. Mevlana ve diğer Horasan Erenleri Dervişlerin, Anadolu irfanının oluşmasında rolü vardır.

Anadolu irfanı, İslam İrfanıdır. Bu irfanın tohumları, Hz.Peygamber (s.)'in 628 yılında Heraclius'a gönderdiği mektupla atılmıştır. Hz. Peygamber (s.)'in İstanbul'un fethedileceğine dair müjdesi, Anadolu'nun fethi hareketlerinde itici güç olmuştur. Anadolu irfanının hamuru; İ'lâ-yı Kelîmetullah'taki cihat ruhuyla yoğrulmuştur.

Ebu Zer el Gifari'nin şu sözü Anadolu irfanında yansımaktadır:

"Konuşmayan kimse için dürüstlük bir fazilet olamaz. Susan dürüst kimse, dürüst değildir. Dürüstlük; Hakkı açıklamayı ve ilan etmeyi gerektirir.”

Bu söz, Hz. Mevlana'nın:

"Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol” sözüne ne kadar uyuyor değil mi?

Anadolu irfanı; Kur'an'dan alınan ilhamla, asrın idrakine İslam'ı söyletmektir.

Âkif'in

"Doğrudan Kur'an'dan alarak ilhamı,

Asrın idrakine söyletmeliyiz İslam'ı” dediği şuurdur.

Yolu; İslam irfanından geçen, Kur'an tefekkürüyle hemhal olanlar, Anadolu'da bu ruhu yaşatmanın mücadelesini vermişlerdir. Anadolu İrfanında din ve mezhep ayrımı yoktur. Anadolu irfanı; Anadolu'nun İslamlaştırılması, vatan haline getirilmesi sürecindeki milli karakterin adıdır.

Anadolu irfanı; toprağı vatan yapma, boyları, soyları, bireyleri, kabileleri, etnik unsurları millet kılma aşamasında birleştiren, bütünleştiren, müşterek hisleri kuvvetlendiren, Anadolu'yu, Türkleri küfürden, batıldan, öteki unsurlardan koparan ayrıcalıkların genelidir...

Anadolu irfanında; Fetih var, Hicret var. Anadolu irfanı; ahde vefa demek…

Anadolu irfanında; Bacıyan-ı Rum, Gaziyan-ı Rum, Abdalan-ı Rum adı verilen grup ve teşkilatların payı büyüktür.

Abdalan-ı Rûm dervişleri, Osmanlının kuruluşunda da aktif olarak rol oynamışlardır.

Anadolu Selçuklu Devleti zamanında Balkanlara geçerek adeta Osmanlının fütuhatına zemin hazırlamışlardır.

Yunus Emre büyük bir mutasavvıf halk şairidir. Onu öbür halk şairlerinden ayırmak gerekir.

Yunus bir ozan, bir saz şairi değildir. Ozan, saz şairi, daha sonraları ve bu gün âşık denen halk şairleri saz ile birlikte söylerlerdi. Yunus'un bu saz şairleri ile ilgisi yoktur.

Yunus, ayrı bir çeşidin, ayrı bir ekolün sahibidir. Yunus dile gelince, onun şiirlerini ilahilerini bilmeyenimiz yoktur. Yunus Emre, Türkçe'yi edebî dil haline getirmiştir.

Yunus "doğru olmayan, bu kapuya layık değildir” diyerek Anadolu irfanını az ve öz şekilde dile getirmiştir. .

Yûnus'taki Anadolu irfanını;

"Elif okuduk ötürü,

Pazar eyledik götürü,

Yaratılmışı severiz,

Yaratandan ötürü” sözünde görmelidir.

Demek ki irfan anlayışında: Canlı-cansız bütün bir mahlûkatı sevmek, Samimiyet, Barış, Kardeşlik, Hoşgörü…Kolaylaştırmak, zorlaştırmamak, Müjdelemek, nefret ettirmemek…Anlayışı vardır.

Yûnus:

"Gelün tanışuk idelüm,

İşün kolayın tutalum,

Sevelüm sevilelüm,

Dünya kimseye kalmaz " diyerek irfanî yolu gösterir.

Anadolu irfanı devam ediyor.

Anadolu İrfanı

Horasan'dan gelen mana erleri,

Gönül fethediyor ezelden beri,

Her zaman hicrette her an ileri,

Işık yakar Anadolu irfanı!

Yurdun her yerinde imzaları var,

Edebe erkana adanmış canlar,

Dünyaya barış getirecek onlar,

Coşkun akar Anadolu İrfanı!

Evrenin mihveri kainat özü,

Hayatın anlamı Allah'ın sözü,

Kaderin cilvesi alında yazı,

İçe bakar Anadolu İrfanı!

Asırlardır akar İslam'ın arkı,

Edeple bilinir insanın farkı,

Susmayan türküdür dinmeyen şarkı,

Mana eker Anadolu İrfanı!

Mana ikliminin nefhası onlar,

İstikamet veren levhası onlar,

Karanlık ruhların me'vası onlar,