İlçeler il olmasın!

MHP lideri Bahçeli konuştu;  onlarca ilçede, yüzlerce belde ve köyde beklenti oluştu.

Her ilçe;  il, her köy veya belde ise ilçe olmak istiyor.

İlliği veya ilçeliği hak eden de etmeyen de umutlandı. Bahçeli'nin konuşmasının hemen ardından belediye başkanları, STK'lar,  yerel medya vakit kaybetmeden lobi faaliyetlerine başladı.

İsim vermeyeyim, alınan olur. Ak Parti dönemi öncesinde bazı ilçeler il oldu da ne oldu?  Kimi stratejik, kimi terör, kimi coğrafik, kimi ise politik nedenlerle kimi de bilemediğimiz gerekçelerle (?) il yapılan çoğu ilçe bugün hallerinden memnun değil.

İl yapılınca ne olacak? Sanılıyor ki il olunca ilçe uçuşa geçecek. Hâlbuki böyle bir şey yok. Kaymakamlık binası valilik binasına, ilçe müdürlükleri de il müdürlüğüne dönüştürülecek, o kadar.  Başka da bir şey yok. Yani sadece levhalar değişecek. İlçeyi kaymakam yerine vali yönetecek. Öyle ‘ilçeme yatırım gelecek, ilçem atağa kalkacak, ilçem uçacak-kaçacak' diye bir beklenti oluşmasın. Günümüz Türkiye'sinde Ak Parti Hükümeti nereye ne yatırım yapılacaksa zaten yapıyor. Tek ayrıcalık müstakil plaka… Psikolojik rahatlama…

Bunlar için değer mi?

Yerel seçimlerden önce politik gerekçelerle bazı beldeler ilçe, bazı ilçeler il yapılacak ise çok yazık… Üstelik tarih gösterdi ki ilçeleri il yapan hükümetler il yaptıkları ilçelerin çoğunda belediyeleri kaybettiler. İnanmayan araştırır bakar. Ben Türkiye'nin il sayısı 67 olduğundan buyana bu meseleyi takip edenlerdenim.

Üstelik bir ilçeyi il yaptığınızda diğer ilçeler alınacak, kırılacak, kızacak, tepki gösterecek. Ayrıca bölünen ilin merkezi ve diğer belde ve köyleri de illerinin bölünmesini istemezler.

Mesela:

Bahçeli'nin ifadelerinden sonra il olacak ilçeler listesinde Ereğli'nin de ismi geçti. Tabi bu medya mensuplarının, yazar çizer tayfasının tahminleri. Yoksa böyle bir liste yok aslında… Ereğli il yapılırsa Akşehir alınmayacak mı? Beyşehir, Seydişehir bu işe ne diyecek? Bizim ne eksiğimiz var Ereğli'den demeyecekler mi? İktidar partisi veya iktidara destek veren partiler Ereğli'yi kazansalar bile Konya'da ve diğer ilçelerde kaybetmeyecekler mi?

Yetki bende olsa, il sayısını da ilçe sayısını da azaltırım. Türkiye'de gerçekten illiği hak eden yerleşim birimi sayısının 50, ilçeliği hak eden yerleşim birimi sayısının 500 veya bu civarda olması gerektiğine inanıyorum. Türkiye'de bir milletvekilliği kadar nüfusa sahip olmayan iller var. Türkiye'de köylerin nüfusundan daha düşük nüfusa sahip ilçeler var. Bunları kim il, ilçe veya belde yaptı? Mutlaka onların da o zaman haklı gerekçeleri vardı(?)

Şimdi çeşitli kriterlerden bahsediliyor. Keşke tüm il, ilçe, belde ve köyler yeni kriterlere tabi tutulsa ve bir eleme yapılsa. O zaman ben de desteklerim bu kararı. Ama konuşulan haliyle desteklemiyorum. Tasvip etmiyorum, doğru bulmuyorum.

Eski zamanlarda il merkezlerinin uzaklığı vatandaşların çeşitli zorluklar yaşamasına neden olabiliyordu. Ama şimdi vatandaş neredeyse her türlü işlemini oturduğu yerde, dijital teknoloji ile e-devlet üzerinden yapabiliyor. 

Buna rağmen il olmayı veya ilçe olmayı gerçekten hak eden yerleşim merkezleri yok mu? Var elbette. Ama sayıları çok az. Daha başka değişiklikler de gerekiyor. Bölge sınırları, il sınırları, ilçe sınırları yeni-esaslı-adil ve günümüz koşullarına uygun yeni kriterlerle yeniden belirlenmeli. Doğu Anadolu Bölgesi'nde olup da doğu, Ege Bölgesi'nde olup da Ege özellikleri taşımayan iller var. Bir ile bağlı olduğu halde ulaşım ve iletişimi çoğunlukla diğer komşu il ile olan ilçe, belde ve köyler var. Köy bile olamayacak nüfusa sahip ilçeler, ilçe nüfusundan kat kat fazla nüfusa sahip köy-mahalleler var. Madem bir değişiklik yapılacak, iyi çalışılıp esaslı bir değişiklik yapılmalı. Makul, mantıklı, kabul edilebilir ve adil. Sadece coğrafik değil çok yönlü ciddi bir ‘Yerel İdareler Reformu'na ihtiyaç var. Böyle bir reform yapılırsa sonuna kadar desteklerim.

Kriterler önemli. Medyada 8 kriterden bahsediliyor. Birini ele alalım. Bu 8 kriterden biri il merkezinden uzaklığın 30 km olması… Örnek verelim: Adıyaman'ın Kahta'sını, Mersin'in Tarsus bu kritere göre il olabiliyor. Sizce bu doğru mu?

Hem bazı iller bu hali ile daha güzel, daha güçlü, daha anlamlı… Ereğli'yi, Akşehir'i, Beyşehir'i, Seydişehir'i Konya'dan koparırsanız ne Konya'ya bir iyilik yapmış olursunuz, ne de il yaptığınız o ilçelere… Biz Konya'yı böyle seviyoruz. Türkiye'nin en büyük coğrafyasına sahip ili Konya sizce de bu yönü ile daha anlamlı değil mi?