Kayıp Yüzyılların Peşinde

Bin bir güçlükle İstanbul'u fetheden Fatih Sultan Mehmet çevresindekilere şöyle seslenir. "Bir şehri imar etmek, fethetmekten daha zordur. Şimdi İstanbul'u imar vakti.”

Kendinden önceki tüm varlığı korunur İstanbul'un. Ve üzerine bizim medeniyetimiz inşa edilir.

Büyükşehir Belediyesi'nin dün İstanbul'da düzenlediği İslam Düşünce Atlası tanıtım programında hocaları dinlerken aklıma Fatih'in bu veciz sözleri geldi.

Düşünce'nin Atlas'la bağdaştırılması önceleri bana da garip gelmişti. " Ne demek Düşünce Atlası? Düşünce'nin Atlası mı olur?”

Olurmuş meğer. Düşünceyi sözde tutmamışlar Atlas'a da dönüştürüvermişler.

Öyle kolay olmamış.

Bu işin hikâyesi 4 yıl öncesine gidiyor. İşinin delisi birkaç genç akademisyen bir Konya programlarında düşüncelerini Tahir Başkan'a anlatmışlar. O da hemen kabul edivermiş.

Sonra dört yıl süren zorlu maraton başlamış. Proje koordinatörünün sağlığını dahi bozacak zorluktaki çalışma başarıyla sonuçlanmış. Dün finalin ipi göğüsleme bölümünü gururla takip ettik.

İlmi Etüdler Derneği (İLEM) hayırlı çalışmalar yapan güzel bir oluşum. Genç akademisyenlerin çalışma azmi ve Yeni Dünya'ya bakış açıları bize ümit verdi.

Çalışma tam bir mühendislik harikası. Düşünce mühendisleri, harita mühendisleri, bilgisayar mühendisleri birlikte çalışmışlar. Çalışmanın ürünü olarak ortaya çıkan 3 ciltlik muhteşem eser, öyle tahmin ediyorum ki yakın zamanda ilgili fakültelerde ders kitabı olarak okutulacak.

3 ciltlik eser derken, aklınıza klasik ansiklopedi şeklinde bir kitaplar bütünü gelmesin. Bu, çok farklı bir çalışma. İslam Düşünce birikimi dönemlere ayrılarak, her dönem bilimsel bir disiplin planı içerisinde önce kapsamlı yazılara, ardından bilgin, şehir, kurum ve mimari eser maddeleri ile haritalara ve grafiklere dönüştürülmüş. Ve hepsinden de önemlisi, tüm çalışmalardan interaktif olarak açık erişimli bir web sitesi oluşturulmuş.

İslam düşünce atlası, müelliflerinin ifadesiyle İslam tarihinin kayıp parçalarının bir araya getirilmesi olarak tanımlanıyor. Bu çalışmayla kayıp yüzyıllar ve kayıp coğrafyalar yeniden keşfediliyor. Batının yok saydığı, İslam dünyasının ise kaybettiği değerlerimiz bu atlasla modern ilmin ışığında, yediden yetmişe herkesin kolaylıkla ulaşabileceği ve zevkle takip edeceği bir sisteme kavuşturulmuş. İsteyenin matbu olarak isteyenin ise bilgisayarın bir tuşuna basarak ulaşabileceği bu eşsiz kültür birikimi, İslam Dünyasına kazandırılan altın dolu bir hazine olarak nitelendirilebilir. (www.islamdüsünceatlasi.org)

Bu muhteşem eser ve çalışmanın bir an önce etkin tüm dünya dilerine çevrilmesi en büyük temennimiz. Her okulun, hatta her evin kitaplığında bulunması gereken bu eseri düşünce dünyamıza kazandıran Konya Büyükşehir Belediyesi'ni anmadan yazıyı noktalamak, emeği geçenlere haksızlık olur. İlmi Etüdler Derneği ve Konya Büyükşehir Belediyesi son yüzyılın en büyük kültür çalışmalarından birine imza atmışlar.

Belediyeler elbette fiziki eserler ortaya koyacaklar. Dünyada modern mimaride neredeyse dağlarla yarışan dev eserler ortaya koymuş çok şehir var. Baktığınızda başınızı döndürecek büyüklükteki bu eserlerin içleri boş, maalesef. Akla, beyne ve gönle hitap etmeyen bu eserler insanlara huzur vermiyor. Buralarda yaşayanların mutlu olmadıklarını yine o eserleri yapan batılılar söylüyor. Kültürel derinlikle takviye edilmeyen tüm medeniyetler çökmeye mahkûm.

Derinliğini inancından alan kültürler ise, tarihinden habersiz. Bizi tarihimizle buluşturan bu çalışmayı yapan herkese sonsuz teşekkürler.