Esnaf ve Zenaatkârların Örgütlenmesi

50. Peksimetçiyan esnafı: 105 finnda toplam 1000 kişiydiler. AmirIeri Peksimet Emini Ağa idi. Pişirdikleri peksimetler seferde askere veriliyordu. Büyük kârhaneleri Yeniköy'de idi. Bademli, haşhaşIı, anasönlu, çörek otlu, zafranlı, yumurtalı çörekler, ramazan pideleri yaparlardı. 

51. Esnaf-ı kalafatçıyan: 300 dükkânda 1000 kişi olup gemileri kalafat ederler. 

52. Esnaf-ı marangozan: Bunlar, Galata'da, Tophane'de, Kasımpaşa'da lonca yerlerinde çalışan gemi yapıcıları idiler. İslam, Rum, Frenk karışık olarak mevcutları 3000 idi. Pirleri Hz. Nuh'tu. 

53. Esnaf-ı urgancıyan: Galata Hendeği, Tersaneardı, Okmeydanı gibi yerlerde 500 kişiydiler. Katranlı ip, urgan ve palamar bükerlerdi. 

54. Esnaf-ı kendirciyan: Dükkânları mahzendi. 100 dükkânda 300 kişiydiler.Kendir ipi ve kendir satarlardı. 

55. Esnaf-ı yelkenciyan: 90 dükkânda 300 kişi çalışıyor; mabsıra, çenber, alborata, çekleve, ternekte vb biçimlerde yelkenler biçip gemileri donatıyorlardı. 

56. Esnaf-ı serenciyan: 200 dükkânda 300 serenci gemilere, seren, direk, kürek, ekeki, tahta, bodoslarna, praçolya, kayın, kuruş, mezriye gibi keresteler satarlardı. 

57. Esnaf-ı tulumbacıyan: Hasar görüp su alan gemilerin suyunu tulumba koşup boşaltırlardı. 

58. Esnaf-ı pusulacıyan: 10 dükkânda 45 sanatkâr pusula ve kıblenümalar yaparlar ve doğruluğunu Bayezit camiinin mihrabında denerlermiş. 

59. Esnaf-ı kum saatçiyan: 10 dükkânda 20 usta çalışıyordu. Pirleri Hz. Yusuf'tu. 

60. Esnaf-ı Haritacıyan: 8 dükkânda 15 haritacı vardı. Bunlar birkaç dil, özellikle de Latince biliyorlar; eski hey' et bilginlerinin Atlas Minor, Coğrafya, Papa Monta gibi kitaplarını okuyorlardı. Yeryüzündeki, dağları, denizleri, gölleri, ırmakları, haliçleri denizlerdeki, kumsal, yatak, kayalık, batak yerleri çizdikleri haritalarda gösterirlerdi. Yaptıkları haritaları gemicilere satıyorlardı. 

61. Esnaf-ı günbaşı ağaları: dükkânları olmayıp 500 kişiydiler. Batan gemileri, özel yöntemlerle dağ misali gemileri sarı yağdan kıl çeker gibi çıkartırlarmış. 

62. Esnaf-ı pereme ve karık marangozları: 700 kişi. 

63. Esnaf-ı mavnacıyan: 800 kişi. 64 Esnaf-ı kayıkçıyan 7 bin kişi. 

65. Esnaf-ı peremeciyan: 8 bin kişi olap İstanbul'daki pereme ve karık sayısı 4613'tü. 

66. Esnaf-ı adesçiyan: Toplam 300 esnaf, 70 dükkânda mercimek satarlardı. 

67. Esnaf-i kınacıyan: 15 dükkânda 55 kişiydiler 68 Esnaf-ı hasırcıyan-ı Mısır: 20 dükkânda 45 

kişi olup pirIeri Hz. Süleymandı. 

69. Esnaf-ı ketenciyan: 15 dükkân 208 usta idi. 

70. Esnaf-ı kerciyan: 70 dükkân, 100 şekerci idi. 

71. Esnaf-ı tüccar-ı kahveciyan: 55 dükkân, 100 neferdi.Pirleri Şeyh Şazeli idi. 

72. Esnaf-ı kassaban: İstanbul, Galata, Eyyüpsultan ve Üsküdar'da 999 dükkân ve 1700 kasap vardı.Kasapların çoğu yeniçerilerdendi. 

73 Esnaf;.ı salhaneciyan: PirIeri Hz. İbrahim'di 

74. Esnaf-ı Kassaban-ı sığır: 100 dükkân, 200 kişi idi. 

75. Esnaf.ikassaban-ı Yahudan: Bunlar, 55 dükkânda 200 kişi olup Müslümanların boğazladığı eti yemeyen Museviler için et satarlardı.

76. Esnaf-ı mandıracıyan: Levend Çiftliği ve civarında 2000 mandıra vardı. Herbirinde ortalama onar kişi çalışıyordu. 

77. Esnaf-ı ağılayan: İstanbul'un çevresinde 2000 ağıl vardı 

78.Esnaf-ı sütçüyan: 200 Kârhane ve 1000 kişi, 

79. Esnaf-ı peynirciyan: 400 kârhane ve 500 kişi, 

80. Esnaf-ı kaymakçıyan: 40 dükkân, 100 kişi,