ESKİMİŞ VE ESKİMEYE BAŞLAMIŞ MESLEKLER

Bir spor silahları Cirit, elle atılan bir tür kısa mızraktır. Süvarilerin kullandığı bir silahtır. Ciritlerin sapları genellikle ahşap, temrenleriyse metal veya kemikten yapılırdı. Müzelerimizde gümüş ve altın gibi değerli madenlerle zenginleştirilmiş güzel cirit örnekleri bulunmaktadır. 

Miğferler 

Genellikle "konik külah" biçiminde olan miğferler "peçelikli" ve "siperlikli" olmak üzere iki türdür. 16. yüzyılın ikinci yarısına kadar kullanılmış olan peçelikli miğferler dik veya diyagonal yivlerle süslü şişkin bir gövde ile ince, uzun bir tepelikten oluşmaktaydı. Ön kısımda iki göz oyuğu ile burnu koruyan hareketli bir burun siperliği vardır. Miğferin taban çevresine çelik halkalarla tutturulan zincir örme "peçelik" omuzlara kadar inerek boynu korur. 

16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaygınlaşan siperlikli miğferlerin tepelikleri basık, gövdeleri koni biçimindedir. Bu tür miğferlerde peçeliğin yerini ön, kulak ve ense siperlikleri almıştır. Hareketli burun siperliği bu miğferlerde de mevcuttur. Ayrıca bazılarında sorguç veya tüy takmak üzere bir veya birkaç sorguç yuvası vardır. 

 

16. yüzyılın sonundan itibaren ateşli silahların iyice yaygınlaşmasıyla birlikte miğferler yavaş yavaş tören silahına dönüşmüştür. Bu dönemden itibaren görülen "zemin külah"ın ağız ve tepelik bölümleri madeni parçalarla takviye edilmiştir; üzeri altın yaldızlarla ve gövdesi renkli kadifeyle kaplıdır.

Gene 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı tören ve alayların bakır üzerine altın yaldızlı tombak miğferler süslemeye başlamıştır. Genellikle altın ve gümüş kakma teknikleriyle bezenen klasik Osmanlı miğferlerinin baş çemberi ve tepelikleri kûfi ve sülüs yazılarla süslenmiştir. 

 

Yazılarda savaşçıyı düşmandan koruyacak âyet ve dualar, dönemin hükümdarın öven sözler, bazen de yapımcı ustanın adı yer alır. Tombak miğferlerde genel olarak bir sadelik dikkati çeker. 

 

Ancak bir grup tombak miğferde kazıma, kumlama, kabartma gibi teknikerle işlenmiş bitkisel süslemeler ve yazılar görülür.  


Yazarın Diğer Yazıları