ESKİMİŞ VE ESKİMEYE BAŞLAMIŞ MESLEKLER
Karaman, Osmancık, Türkman, Mıhalıç taraflarından ve Rumeli'den İstanbul'a gönderilen koyunlardan başka zenginler İstanbul civarındaki çiftliklerinden de şehre koyun ve keçi getirmeye başladılar. Askerlerin tayini için lüzumlu hayvanin çoğu Istranca meralarındaki beylik mandıralardan getirilerek Yedikule Mezbahasında kesilip dağıtılmaya başlandı. Yedikule'den Etmeydanı (Sultanahmet Meydanı) na et getiren Yeniçeri Seğirdim ustalarının beygirleri önünden geçen bir ihtiyar Müslümanı dövmelerinden dolayı onu koruyan bir imamı ve imama yardım edenleri yakalayıp Sekbanbaşıya götürmüşler ve idamlarını istemişler. Bir türlü bu isteğin önüne geçilememiş ve zavallıları öldürmüşler. Yeniçerilerin inanışlarına göre et taşıyan beygirlerin önünden geçmek uğursuzluk sayılıyormuş. Narh Taze yenmek üzere pazar yerine getirilen her türlü meyve ile sebzelere narh konur, perakendeci esnaf bu narh üzerinden kârını koyup satardı. Fakat narha ne kadar dikkat edilse tesiri görülemiyor; zararın çoğu bağcı ve bahçıvanlara, bir kısmı da şehirliye oluyor; satıcılar kâr ediyorlardı. Narhın fayda vermediği anlaşılınca 1864 tarihinde bütün satışlar serbest bırakıldı ve narh kaldırıldı. İstanbul'da esnafımızın sattıkları meyve ve sebzeye narh konularak kıymetinden fazlaya sattırılmaması halkımızın menfaatine düşünülmüş ve eski vakitlerde bu usule büyük önem verilmiş, narha bakmak işi İstanbul Kadılığı ve Ihtisap Nezareti memurlarının birinci vazifeleri arasına alınmıştı. Sonraları hakikatin bu merkezde olmadığı anlaşılmıştır. Çünkü bir memlekette satılık eşyaya narh vermek ve tayin olunan fiyattan fazlaya satılmasını men etmek, o eşyayı kayd ve şart altına koymak demek ve halka faydalı olacağı düşünülmüş ve faydalı da olmuş bulunmasına rağmen, o zaman ile bu zaman arasındaki fark, imkânların genişlemesi ile meydana çıkmıştır. Eskiden, şimdiki gibi ticareti kolaylaştıracak yollar olmadığından halk elindeki malı olduğu yerde satmaya mecburdu. Nakil kolaylığı artınca ve narh, belirli bir fiyattan fazlaya sattırmayınca, mal sahibi malını dilediği yere götürüp satabileceğinden, malın ardı kesilecektir. Bu suretle narhın bir parça faydası olsa bile, sonraları zararlı olacağı tecrübe ile meydana çıkması üzerine zamanın icabatına uyularak narh kaldırılmıştır.
Yazarın Diğer Yazıları