E-gazete
Bebeklerin gelişimlerini gerçekleştirdiği, yoğun büyüme atakları yaşandığı dönemler bulunmaktadır. Bebeklerin dünyaya gelmesiyle birlikte yaşama alışma ve ortama adapte olma gibi konularda zorluk yaşarlar, bu nedenle gelişime bağlı olarak bebeklerde büyüme atakları ortaya çıkar. Yeni doğan bebekler 1.5, 2 yaşlarına gelene kadar toplamda 10 adet âni ve yüksek gelişim gösterdiği haftalar bulunmaktadır. Ataklar gelişimin bir sürecidir ve sabırla takip etmek, ataklara karşı ne yapabileceğini bilmek önemlidir.
Belirli periyotlarda ortaya çıkan bebek atak haftaları ve atak haftalarında yaşanılabilecek durumlar
Bebeğin doğumunu takip eden 5.haftasıdır. Bu haftada bebeklerin baş çevresi büyür, koku ayırt eder, anne ve babayı ayırt eder, ilk seslerini çıkarmaya başlar, ilk tepkilerini vermeye başlar, gülümseyebilir. Dış dünyaya karşı duyarlılığın arttığı bu haftada bebek oldukça huzursuzlaşır, ağlar ve sürekli ebeveyninden temas beklemektedir. Bu dönemde kucakta olmak bebeği sakinleştirecektir.
Bu hafta bebeğin 8.haftası'nda başlar ve bebeğin 2 aylık olduğu dönemdir. Bebek bu dönemde artık yeni doğan reflekslerini bırakmaya ve biraz daha bilinçli hareketler sergilemeye başlar. Baş çevresindeki gelişme bu haftada da devam eder. Elini ve ayağını aktif kullanmaya başlar vücut hareketlenir. Takip yeteneği gelişmiştir. Renkleri ve şekilleri ayırt edebilir. Bu dönemde de ağlama sıklığı artar, uyku düzeni değişir ve yine temas halinde bulunmak ister.
Bu hafta bebeğin 12. haftasıdır ve 3 aylık dönemine tekabül eder. Bebek dış dünyaya karşı yumuşak geçişler yapmaya başlamıştır. Ellerini ve kollarını artık çok rahat hareket ettirir ve tekme atmaya ve elini kolunu savurmaya başlar. Nesnelere dokunma isteği başlar. Kaslar bu dönemde ilk dönemlere oranla daha da geliştiği için gaz sorunları evrilir ve bebek daha da rahatlar. Tükürük bezleri gelişimi olduğu için salyalar akıtmaya başlar. Düşük sesleri bile fark ederek o yöne doğru yönelirler. Kendi seslerini duyar, yüksek ve düşük sesler çıkartarak kendilerini eğlendirmeye başlarlar.
Bu dönem 19.hafta'da belirir ve bebeğin 5 aylık olduğu dönemdir. Bebekler bu dönemde karmaşık ilişkiler kurabilir. Aktivitelere daha düşkündür. Farklı alanları ayırt edebilir. Bebek artık yerde kendi halinde kalıp vakit geçirebilir. Yuvarlanma, sağa sola dönme gibi eğlenceli hareketleri keşfetmeye başlar. Elleriyle nesneleri kavrayabilirler. Kusma olayı bu dönemde kesilmeye başlar. Ses ve nesneler arası farklılığı anlayıp elleriyle hissedebilirler.
Bu dönem bebeğin 26. haftasında başlar ve bebeğin 6.5 aylık olduğu dönemdir. Ebeveynden ayrılma kalma kaygısı başlar. Ondan uzaklaşıldığında ağlamaya başlar. Bebek her gördüğünü isteyebilir. Çıkartılan sesleri taklit eder. Ek gıda dönemine başlandığı dönemdir. Uyku rutini değişir ve bebeğe bu dönemde uyku düzeni oluşturulmaya başlanabilir.
Bu dönem bebeğin 37.haftasında belirir ve bebeğin 8.5 aylık olduğu dönemdir. Genel olarak bebek bu dönemde her şeyi kategorilendirebilir. İnsanların, hayvanların, nesnelerin farklı kategoride olduğunun algısındadır. Bireyselleşmeye başlayan bebek istediğinde ağlar istediğinde ise gülmeye başlar. Kendi duygularının farkındadır. Emeklemeye başlar ve etrafı dağıtma işinde oldukça başarılı olmaya başlamıştır.
Bebeğin 46.haftasında ortaya çıkan bu dönemde bebek artık tamamen hareketlenmiştir. Ortalığı dağıtmaya devam eder. Bir şeyleri birbirine geçirmeye ve sökmeye uğraşır. Deneme yanılma yolunu keşfeder ve yapmaya devam eder. Bebeğin yüz hatları oturmaya başlamıştır ve mizacı belli olmuştur. Neyi isteyip istemediğini anlayabiliriz artık.
Bebeğin 55.haftası'nda gerçekleşen bu atak haftası bebeğin 1 yaş sonrasında yaşanan ilk büyüme atağı haftasıdır. Bebek bu dönemde zincirleme olayların takibini yaparak ayrım yapmaya ve anlam çıkarmaya başlar. Nesneleri tanımaya başladığı için onlar üzerinde kendince etkinlik yapmaya başlar. Kas gelişimi oluştuğu için bu dönemde bebeğiniz ayaklanmaya başlayabilir veya yürüme çabalarına girebilir.
Bebeğin 64.haftasında başlar ve bebek artık 15 aylık dönemindedir. Bebek hala konuşamadığı için size tepkileriyle cevap verecektir. Bebek "dur”, "bekle” gibi basit komutları algılamaya başlar. Bu haftalarda bebek artık sizin kurduğunuz iletişime net şekilde tepki gösterebilir. Size itiraz edebilir veya size istediğini yaptırma konusunda diretmeye başlar. Bu atak haftası bebeğin artık kurallara uyabileceği dönemdir. Sizin sakin, net ve açıklayıcı tavrınıza karşı bebek artık kuralların varlığını kabul edip sizin davranışınıza göre şekillenmeye başlayacaktır.
Bebeğin 75.haftası'dır ve bebek 18 ayına gelmiştir. Bebek artık bu atak dönemi "istediğimi yapabilirim” havasına bürünecektir. Aile kavramını, "sen” ve "ben” kavramlarını anlamaya başlar. Bebeğin kendi değerlerini oluşturmaya başladığı bu dönemde, hangisi doğru? Hangisi yanlış? Hangisi benim için faydalı? sorularına sizin öğretileriniz doğrultusunda cevaplar bulmaya başlayacaktır. Nesne kavrama yetenekleri oldukça gelişen bebekler artık eline kalem alıp bir yerleri karalamaya başlayabilirler. Bebeğin artık bireyselleştiği bu dönemle onunla sağlıklı iletişimler kurmaya başlayabilirsiniz. Bu dönem bebeğinizin son atak dönemidir. Her atak döneminin sonunda bebekler yeni şeyler öğrenmiş ve gelişmiş bir şekilde atak haftasını tamamlamaktadır.
Büyüme atak haftası bebekte görülen durumlar
Bu gibi olağan seyretmeyen davranışlar size atak haftası sinyallerini vermektedir.
Büyüme atakları yaşanan haftalarda bebeklerde gözle görülen gelişimler de olmaktadır.
Bahsedilen maddeler bu haftalarda bebeğin gelişimini devam ettirdiği durumlardır. Bebeğin algıları geliştikçe öğrenme becerisi de artar ve bebek dış dünyayı yavaş yavaş tanımaya başlar.
Büyüme atakları süresi, yeni doğan dönemlerinde 2 ve 3 gün sürebilirken ay olarak ilerlemiş büyük bebeklerde 1 hafta ve takip eden günleri de kapsayabilmektedir.
Bebeklerde yaşanan atak dönemlerinden en zor atak dönemi olarak görülen dönem 5. Büyüme atak haftasıdır. Bu dönemde bebek dış dünya ya karşı alışma eylemleri içindedir ancak ürkek tavırlarla ne yapacağını çözemediği için bebek, ebeveyne bu dönemde daha düşkünlük gösterir. Aile bu dönemde bebekle daha da ilgili olmak ve onunla her anda yan yana bulunmaktan dolayı mental çöküşler yaşanabilir. Anneden ayrı kalma kaygısı yaşayan bebek, devamlı kucakta bulunmak isteyebilir.
Ek gıda döneminin başlangıcı da olan bu dönemde bebek meme reddi yada memeye düşkünlük göstereceğinden anneyi zorlayıcı eylemlerde de bulunur.
Bebeğin en zor atak haftası denilen dönemde keşfetmeye başlayacak ve her yere girip çıkmak, kurcalamak, açmak, kapatmak gibi haylazlıklarda bulunmaya başlayacağından ailenin iki kat daha temkinli olması beklenmektedir.
Atak haftası hesaplama, bebeğin 40. Haftayı tamamlayarak dünyaya gelmiş olduğu varsayılır ve doğduğu günden itibaren hesaplanır. Bu nedenle beklenen gününden erken doğan bebeklerde, atak haftası hesaplanırken 40 haftayı tamamlayacak şekilde, doğum haftasına eklenmektedir.
Örneğin, 37. Haftasında doğan bebeğin, 5. Hafta atağı dünyaya gelmiş olduğu 8. Haftaya denk gelir.
Atak haftası hesaplama normal gününde doğmuş bebeklerde ise doğduğu günden itibaren saymaya başlanır. Bebeğinizin bu zorlu gelişim haftalarını takip etmek isterseniz bir atak haftası tablosu oluşturabilirsiniz. Mevcut atak haftası tablolarından da takibi yapılabilir.