Birçok medeniyete ev sahipliği yapan, Selçuklu 'ya başkentlik eden ve Osmanlı'nın önemli şehirlerinden biri olan Konya'da günümüze ulaşan çok önemli tarihi eserler var.
Birçok tarihçi Konya'daki eserleri inceledi, hepsi devlet eliyle arşivlendi kayıt altına alındı ama kayıp eserler bir türlü bulunamadı.
Yapılan araştırmalarda Konya'daki birçok tarihi eserin yurt dışına kaçırıldığı ortaya çıktı.
Konya'dan çalınan tarihi eserler!
Geçmişte özellikle Selçuklu döneminde Konya'ya gönderilen konsolos ve yabancı bilim insanlarının başlıca görevlerinden biri de şehirdeki tarihi eserleri tespit edip Avrupa'ya kaçırmaktı.
Bu süreç Osmanlı döneminde belirli yasaklar getirilene kadar devam etti.
Konya'dan Avrupa'ya kaçırıldığı bilinen en önemli eserlerin başında Beyhekim Mescidi Mihrabı var.
Çalınan Beyhekim Mescidi Mihrabı:
Konya'daki 13. Yüzyıl eserlerinden biri olan Beyhekim Mescidinin çini mihrabı 125 yıl önce Almanya'ya kaçırıldı.
Berlin'deki Pergamon Müzesinde sergilenmeye devam eden Beyhekim Mescidi mihrabının teslim edilmesine yönelik çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanrlığı tarafından sürdürülüyor.
Yine Beyhekim Mescidinin ahşap kapı kanatları da çalınarak Konya'dan kaçırıldı.
Oymacılık şaheseri sanduka da çalındı!
Konya'nın Akşehir İlçesi'ndeki Seydi Mahmut Hayrani Türbesi'nden 1994'te çalınan Seydi Ali'ye ait sanduka da Danimarka'daki müzede sergileniyor.
Camiler kilitli tutulmuyordu!
Bugün olduğu gibi geçmişte de Konya'nın camilerinin kapıları açık bırakılıyor, ibadethaneler kilit altında tutulmuyordu. İyi niyetli bu uygulama hırsızlara da bir fırsat sundu. Camilerimizdeki tarihi halılar ve el yazması eserler çalındı. Konya'nın Beyşehir ilçesindeki Selçuklu eseri Eşrefoğlu Camisinin tarihi el dokuma halılarından biri de yurt dışında sergileniyor.
Yusufağa Kütüphanesi soygunu!
Tarihi Yusufağa kütüphanesindeki el yazması eserler de Avrupa'ya kaçırıldı.
Bu değerli kitapların bir kısmı girişimler sonucu geri alındı ve süreç devam ediyor.
Eser kaçakçılığı devam ediyor!
Tarihi eser kaçakçılığı günümüzde de devam ediyor.
Yurt dışına çıkarılan eserler devlet eliyle yapılan girişimlerle geri alınsa da daha önceden kaçırılan eserlerin iade süreci çok zorlu oluyor.
Avrupalı koleksiyonerler bu eserleri para karşılığı aldıklarını savunsalar da ellerinde bu iddialarını destekleyecek evrakları yok.
(İlker Şen)
