Acı Piyan, Türkiye'de sadece Afyon'da ve Konya'nın Akşehir ilçesinde manzarasıyla kendine hayran bırakan Akşehir gölü çevresinde yetişiyor. Sarı Meyan, Eber Sarısı ya da Piyan ismiyle de bilinen bitkinin en önemli özelliği bir çiçekten 3 meyve veren cinsinin tek türü olmasıdır.
Acı Piyan bitkisi nedir?
Sarı çiçeklerinden dolayı Eber sarısı ismi verilen bitkiye halk arasında "acı meyan'' anlamına gelen, "acı piyan'' ya da kısaca "meyan'' deniliyor. Tadı acı olduğu için hayvanlar yemiyor. Çiftçiler hayvanları yemediğinden dolayı bitkiyi tarlalarından yok etmektedir. Bu nedenle de bitkinin nesli tükeniyor. Çiftçiler tarafından istenmeyen çiçek şeklinde tanımlanıyor.
İstenmeyen ot konumunda: Acı Piyan
Bitkinin tadının acı olması ise üzerinde bulunan böceklerden kaynaklıdır. Acı piyan (Thermopsis turcica) tohumları böcekler tarafından meyve kabukları delinerek yeniliyor. Sonucunda da meyvelerin içinde yeteri kadar sağlam tohum bulmak oldukça güç.. Ayrıca bölgede yapılan bahçe tarımı yüzünden Eber Sarısı (Acı Piyan) tarlalarda istenmeyen ot konumundadır ve çiftçiler tarafından da yok edilmek istenmektedir.
Nesli tehlike altında!
Acı piyan, cinsinin tek türüdür. Türkiye'de 1982-1983 yıllarında keşfedilmiştir. Bitkinin eşi ya da benzeri olmadığı için doğada kısa süre içinde yok olacak olan türler içerisindedir. Bu nedenle nesli kritik seviyede tehlike altında olan bitkiler kategorisinde yer almaktadır.
Sıcak havaların müjdecisi
Akşehir Gölü'nde bölge halkı, baharın ve sıcak havaların gelişini Acı Piyan bitkisinin çiçek açmasıyla anlıyor.
Nesli tükenmekte olan Acı Piyan bitkisinin özellikleri nelerdir?
-Doğal yayılış ortamı veya alanı Akşehir Gölü'nün güney batısındadır.
-Dik 35-80 cm arasında olan sarı çiçekli bir bitki olduğu görülmektedir.
-Taç yaprakları sarı rengine sahip.
-Bitkiler arasında oldukça farklı bir çiçek ve meyve yapısına sahiptir. Bu süreçte, bu bitkiye olan önem daha da artmaktadır.
Acı Piyan neden önemlidir?
Acı Piyan diğer ismiyle Eber Sarısı içeriğinde bulunan antioksidan ve antimikrobiyal maddeler nedeniyle, ilaç sanayinde kullanılma potansiyeli bulunuyor. Ülkemizdeki en dar yayılışlı bitkilerden olan eber sarısı, Bern Sözleşmesine göre de "Mutlak Korunması Gereken Bitki Türleri (Ek- I Sayılı Liste) Listesi''nde yer almaktadır.
