Konya Büyükşehir Belediyesi ile İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) iş birliğiyle oluşturulan ve Konya'nın yaklaşık 150 yıllık tarihine ışık tutan fotoğraf albümünün tanıtımı İstanbul'da düzenlenen programla yapıldı.
2 ciltten oluşan "Konya Fotoğrafları Külliyatı 1876-1954 Albümünün” birinci cildinin tanıtımı İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan IRCICA Genel Merkezi'nde gerçekleştirildi.
"BU ALBÜM BİR ŞEHİR TARİHİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEM ARZ EDİYOR”
IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Erol Kılıç, Sultan 2. Abdülhamid Han döneminde birçok şehrin fotoğraflarının bulundurulması ve belgelendirilmesi çalışması yürütüldüğünü anımsattı. O dönemde birçok şehre ve beldeye fotoğrafçılar gönderilerek arşivleme yapıldığını kaydeden Kılıç, "Yıldız Arşivi başta olmak üzere yaklaşık 16 ayrı arşiv, IRCICA'nın kendi arşivi, Konya Büyükşehir Belediyesi'nin arşivi, bazı fotoğraf arşivi olan ilçelerin de katkısıyla 16 ayrı arşivden 671 fotoğrafın seçilerek bir araya getirildiği bu albüm gerçekten bir şehir tarihi açısından çok önem arz ediyor. Biz IRCICA olarak 57 İslam ülkesinin bir araya gelerek kurduğu bir kuruluşun kültür, sanat ayağıyız sadece. İslam şehirleriyle ilgili projelerimiz var. Bu şehirlerin merkezinde de Konya yer alıyor” diye konuştu.
Prof. Kılıç, Konya Büyükşehir Belediyesi ile böyle örnek projelere imza atmaya devam etmek istediklerini söyledi.
"KONYA'NIN TARİHİ HAFIZASINI YENİDEN CANLANDIRACAK ÖZEL BİR ESER”
Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay da Konya Fotoğrafları Külliyatı'nın Konya'nın tarihi hafızasını yeniden canlandıracak özel bir eser olduğunu söyledi.
Konya'nın asırlar boyu tarihin, kültürün, ticaretin, ilim ve irfanın mukaddes kapılarından biri olduğunu ifade eden Başkan Altay, "Konya'mız, üzerinde taşıdığı eserlerle, Mevlânâ, Sadreddîn-i Konevî, Seyyid Harun Veli, Hacıveyiszade Mustafa Efendi gibi manevi mimarlarıyla eşine az rastlanan bir şehirdir. Böylesine engin bir mirasla bezenmiş şehrimizi yarınlara taşıyacak en önemli unsurlardan biri de görsel hafıza oluşturacak fotoğraf sanatıdır” ifadelerini kullandı.
"HER BİR KARE; KONYA'NIN NE DENLİ ZENGİN VE KÖKLÜ BİR TARİHE SAHİP OLDUĞUNU GÖZLER ÖNÜNE SERMEKTEDİR”
Başkan Altay, Konya'nın bir fotoğraf karesine sığamayacak kadar engin; ama o karede sonsuzluğa uzanacak kadar derin bir şehir olduğunu vurgulayarak, "İşte bu derinlik, bu albümle gün yüzüne çıkıyor. Zamanın izlerini, bu albümün detaylarında hissediyoruz. Bu anlamda, Konya Fotoğrafları Külliyatı çalışmamız, bir şehrin hatıralarını sayfalar halinde saklamaktan öte, bu toprakların ruhunu kare kare yaşatan bir hazinedir. Her bir kare; Konya'nın ne denli zengin ve köklü bir tarihe sahip olduğunu gözler önüne sermektedir. Asırlık sokaklar, tarihi evler, eşsiz eser ve yapılar, bir çınarın gölgesinde soluklanan insanlar, umutlar, sevinçler ve daha nice kareler; bu kadim şehrin ve onun cömertçe sunduğu maneviyatın sessiz anlatıcılarıdır” değerlendirmesinde bulundu.
"2. ABDÜLHAMİD'İN BİRÇOK FOTOĞRAF SANATÇISINA ÇEKTİRDİĞİ FOTOĞRAFLAR, BUGÜN OLUŞTURDUĞUMUZ KÜLLİYATIN BEL KEMİĞİDİR”
Konya Fotoğrafları Külliyatı'nı diğer eserlerden öne çıkaran bir diğer önemli hususun ise fotoğraf okumaları olduğunun altını çizen Başkan Altay, konuşmasına şöyle devam etti:
"Fotoğraflarda yer alan eserler ve döneme ait sosyal yaşam akışının derinine tasvir edilmesi, bu albümü eşsiz bir hazine haline getirmiştir. İlk kez yapılan okumalar sayesinde, anıt eserler, tarihi yapılar, sosyal hayat bir bütün halinde düşünülerek, bir şehir hafızası oluşturulmaya çalışılmıştır. Özellikle Yıldız Sarayı Koleksiyonu veya Sultan 2. Abdülhamid Arşivi olarak bilinen, Osmanlı'nın resmi arşivi olarak tanımlayabileceğimiz koleksiyon, bu külliyatın en nadide bölümlerinden birini oluşturmaktadır. Yerli yabancı birçok fotoğraf sanatçısına çektirdiği fotoğraflar, bugün oluşturduğumuz külliyatın bel kemiğidir. Bunun dışında albümüz; Süleyman Eşref Balum, 2022 yılında Hakk'a yürüyen Hasan Çopur, Velid Ebuzziya gibi birbirinden usta ellerden vücut bulan 16 koleksiyondan oluşmuştur.”
Başkan Altay, fotoğrafın icadından kısa bir süre sonra çoğu Osmanlı şehirlerine nazaran Konya'nın daha erken dönem görüntülerinin bugün için ellerinde olmasının her anlamda çok değerli olduğuna dikkati çekerek, "Konya gibi tarihi bir şehirde modern kentleşmenin yoğun olmadığı zaman dilimlerinde kayda alınan fotoğraf kareleri sayesinde, Türkiye Selçuklu Konya'sının izleri daha net bir şekilde görülmektedir” dedi.
"BU ALBÜM, ŞEHRİMİZİN KADİM RUHUNU VE ESRARLI GÜZELLİĞİNİ YENİDEN RUHUMUZA İŞLEYECEKTİR”
Günümüzde yalnızca ismini bildiğimiz yıkılmış yapıların fotoğraflarının da artık bugün için tarihi bir belge niteliği kazanmış olduğunu dile getiren Başkan Altay, "Günümüz modern Konya'sında Selçuklu'nun mimarisi, estetiği, fikir yapısı, ilmi hüviyeti ve bunların tamamından meydana gelen başşehirlik yapısı, her sokak ve caddede kendini göstermektedir. Tıpkı şair Ahmet Hamdi Tanpınar'ın da dediği gibi; Konya, ‘Kendini gizleyen esrarlı bir güzelliğe' sahiptir. Bu albüm, şehrimizin kadim ruhunu ve esrarlı güzelliğini yeniden ruhumuza işleyecektir” açıklamasını yaptı.
"BÖYLE BİR ÇALIŞMANIN PARÇASI OLMAKTAN BÜYÜK BİR GURUR VE MUTLULUK DUYUYORUZ”
Başkan Altay, Konya Fotoğrafları Külliyatı'nın nesilden nesile aktarılacak çok kıymetli bir çalışma olduğunu vurgulayarak, "İki ciltten oluşan ve 1876 ile 1954 yılları arasını kapsayan, toplamda 601 fotoğrafın yer aldığı albüm; inanıyorum ki tarihe ve geleceğe adanmış bir mektup gibi, nesilden nesile aktarılacaktır. Bu sayede, IRCICA ile ortaklaşa hazırladığımız bu değerli çalışma, tarihimizi aydınlatacak bir ışık olacaktır. Konya Büyükşehir Belediyesi olarak böyle bir çalışmanın parçası olmaktan büyük bir gurur ve mutluluk duyuyoruz. Bu vesileyle bu çok değerli iş birliği için başta IRCICA Genel Direktörü̈ Sayın Prof. Dr. Mahmud Erol KILIÇ hocam ve mesai arkadaşları olmak üzere, fotoğraflarıyla şehrimizin derin hafızasını oluşturan tüm sanatçılarımıza ve bu eserde emeği olan herkese şükranlarımı sunuyorum” dedi.
Programa; İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Dr. Coşkun Yılmaz, İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Başkanı Prof. Dr. Murteza Bedir, Milli Savunma Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Afyoncu, Mimar Hilmi Şenalp ile ulusal basından temsilciler katıldı.
KONYA TARİHİNİN EN GENİŞ KAPSAMLI ALBÜM ÇALIŞMASI
Konya Fotoğrafları Külliyatı Albümünde; Konya'nın yaklaşık bir buçuk asır öncesinden itibaren çekilen ve en eskisi 1876, en yenisi 1954 tarihli başta Sultan Abdülhamid Han'ın Yıldız Albümlerindeki eşsiz fotoğrafların yanı sıra 16 ayrı koleksiyondan toplamda 601 fotoğraf yer alıyor. Albüm; fotoğraf çözünürlüğü, netliği, ebat büyüklüğü ayrıca fotoğraf okumalarının yanı sıra, sayı ve detay anlamındaki en geniş kapsamlı çalışma olarak dikkat çekiyor.
(Sibel Elmas)
