Trafik güvenliğini artırmaya yönelik önemli bir adım atıldı. Motorlu taşıtlarda alkol kullanımını önlemeye yönelik alkol kilidi sisteminin teknik şartları netleşti.
Resmi Gazete'de yayımlanan düzenlemeye göre, alkol kilidinin yanı sıra akıllı hız destek sistemi, sürücü dalgınlık ve dikkat uyarı mekanizmaları, olay veri kaydedicisi ve gelişmiş sürücü dikkat dağınıklığı uyarı sistemleri de tip onay sürecine dâhil edilecek. Yeni düzenlemenin, trafik kazalarının önlenmesi adına önemli bir dönüm noktası olması bekleniyor.
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ VE TEKNİK DETAYLAR
Trafik güvenliği uzmanlarının sıkça dile getirdiği alkol kilidi, sürücünün aracını çalıştırmadan önce nefes testi vermesini zorunlu kılan bir sistem olarak öne çıkıyor. Uluslararası yol ve sürüş güvenliği uzmanı Mert İntepe, bu yeni teknoloji hakkında şu bilgileri verdi:
Alkol kilidi, sürücünün aracı çalıştırabilmesi için önce bir nefes testine tabi tutulmasını sağlıyor. Sürücü, araç içindeki özel alkolmetreye üflediğinde sistem kandaki alkol oranını ölçerek belirlenen limitlerin üzerinde olup olmadığını tespit ediyor. Eğer sürücü yasal sınırları aşmışsa motorun çalıştırılması otomatik olarak engelleniyor. Ayrıca bu sistem, ihtiyaca göre farklı seviyelerde sınırlandırılabilecek teknolojiye sahip.
İntepe'ye göre bu düzenleme, sadece bireysel trafik güvenliğini değil, genel kamu güvenliğini de yakından ilgilendiriyor. Sistemin özellikle ticari taşımacılık yapan araçlarda zorunlu hâle getirilmesinin büyük bir güvenlik kazanımı sağlayacağı öngörülüyor.
AB STANDARTLARI İLE UYUMLU BİR DÜZENLEME
Türkiye, bu adımı Avrupa Birliği (AB) trafik güvenliği regülasyonları çerçevesinde atıyor. AB'de benzer düzenlemeler 2010'lu yıllardan itibaren yürürlüğe girerken, alkollü araç kullanımına karşı alınan tedbirlerin büyük ölçüde başarı sağladığı görülüyor.
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan İntepe, AB ülkelerindeki trafik kazalarının yüzde 25'inin alkolden kaynaklandığını ve alkol kullanımının "tekrarlayan bir trafik suçu” olarak değerlendirildiğini belirtiyor. AB, 2000 yılından itibaren alkollü araç kullanma oranlarını yüzde 65 azaltmayı hedefledi ve bu hedefin yüzde 95'ine ulaştı. Türkiye'de de benzer bir başarı yakalanması hedefleniyor.
TRAFİK GÜVENLİĞİ İÇİN YETERLİ Mİ
Ancak uzmanlar, düzenlemenin sadece alkol kullanımına odaklanmasının yeterli olmayacağını vurguluyor. Türkiye'deki trafik kazalarında alkolün ilk üç neden arasında yer almadığını belirten İntepe, özellikle uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanmanın daha büyük bir sorun hâline geldiğini ifade ediyor:
Bugün alkolden çok daha fazla, uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanımıyla karşı karşıyayız. Bu nedenle, alkol kilidi gibi sistemler elbette önemli bir adım, ancak yeterli değil. Aynı zamanda sürücünün uyuşturucu etkisinde olup olmadığını tespit edebilecek entegre sistemlerin de devreye alınması gerekiyor.
YIL İÇİNDE UYGULANMAYA BAŞLANACAK
Yeni düzenlemenin 2025 itibarıyla Türkiye'de hayata geçirilmesi planlanıyor. Uzmanlar, hem teknolojik hem de hukuki altyapının doğru şekilde oluşturulması hâlinde, bu sistemin trafik kazalarını ciddi oranda azaltabileceği görüşünde.
ALKOL KİLİDİNİ ATLATMA GİRİŞİMİ VE GERÇEKLER
Alkol kilidi sistemini devre dışı bırakmaya yönelik bazı yöntemler sıkça tartışılsa da, bu sistemlerin gelişmiş güvenlik önlemleri sayesinde hile yapılması neredeyse imkânsız hale getirilmiştir. İşte en yaygın hile girişimleri ve bunlara karşı alınan önlemler:
1. Başkası Üflerse Araç Çalışır mı?
Bir başkasına üfletip aracı çalıştırmak, ilk bakışta en kolay yöntem gibi görünse de, modern alkol kilitleri bu tür girişimleri tespit edecek özelliklerle donatılmıştır.
Kamera Sistemi: Cihaz, üfleyen kişiyi kayda alarak gerçek sürücüyle eşleşmediğini tespit edebilir.
Yolculuk Sırasında Rastgele Testler: Sistem, sürüş esnasında sürücüden tekrar üflemesini isteyerek değişiklikleri algılar.
Yasal Yaptırımlar: Trafik kontrolünde bu tür bir hile tespit edilirse, sürücü hem ağır para cezası alır hem de olası bir mahkeme süreciyle karşı karşıya kalır.
2. Soğan, Sarımsak, Nane veya Gargara ile Alkolü Bastırmak Mümkün mü?
Alkol ölçüm cihazlarını yanıltmak için gargara, nane veya güçlü kokulu besinler tüketmek, halk arasında bilinen en yaygın yanlış inanışlardan biridir. Ancak modern cihazlar:
Alkolün Kimyasal Bileşimini Tanır: Soğan veya nane gibi maddelerin içeriğindeki etanol ve diğer bileşenler analiz edilerek kandırma girişimi başarısız olur.
Geri Tepme Riski: Alkol bazlı gargaralar, cihazın daha yüksek alkol değeri algılamasına bile neden olabilir.
Trafik Kontrolleri Ekstra Önlemler Sunar: Kilidi geçmeyi başarsanız bile, herhangi bir kontrol noktasında yapılan ek testlerde durum ortaya çıkacaktır.
3. Alkol Kilidine Nefes Yerine Basınçlı Hava Versem Çalışır mı?
Bu yöntemin de modern cihazlara karşı işe yaraması imkânsızdır.
Nefes Sıcaklığını Ölçer: Alkol kilidi, insan nefesinin sıcaklık ve nem seviyelerini analiz eder. Basınçlı hava soğuk veya kuru olduğu için cihaz kandırılamaz.
Devamlı Üfleme Algısı: Doğru basınçta ve sürede üfleme sağlanmazsa, sistem aracı çalıştırmaz.
4. Alkol Kilidini Söküp Aracı Kullanmak Mümkün mü?
Cihazı tamamen devre dışı bırakmak, ciddi yasal sonuçlar doğuracak bir yöntemdir.
Sistem Manipülasyonları Kaydeder: Alkol kilidi, aracın elektronik sistemine bağlıdır ve herhangi bir sökme girişimi kayıt altına alınır.
Ağır Yaptırımlara Yol Açar: Sistemin kurcalandığının anlaşılması durumunda sürücü ağır para cezaları ve olası hapis cezalarıyla karşılaşabilir.
Tekrar Kullanımı Zorlaştırır: Sökülen cihazın tekrar bağlanması gerektiğinde ek onay ve masraflar gerekeceğinden sürdürülebilir bir yöntem değildir.
HİLEYE DEĞİL, GÜVENE ODAKLANIN
Alkol kilidi sistemleri, sürücülerin hem kendi güvenliklerini hem de trafikteki diğer insanların hayatlarını korumak için geliştirilmiştir. Teknolojiye karşı hile aramak yerine, bilinçli bir sürücü olmak çok daha güvenli ve uzun vadede kazançlı bir yaklaşımdır.
Kaynak: Haber Merkezi
