Ülkemizde her yıl hasat dönemlerinde sıkça karşılaşılan anız yakma olayları, hem çevreye hem de insan sağlığına ciddi zararlar veriyor.
Toprak verimliliğini azaltan hava kirliliğine neden olan ve yangın riskini artıran bu uygulama, yasal olarak da yasaklanmış olmasına rağmen, bazı çiftçiler tarafından hala tercih ediliyor.
Anız yakma nedir?
Anız yakma hasat sonrası tarlada kalan bitki artıklarının (sap, kök, saman vb.) kasıtlı olarak yakılmasıdır.
Bu uygulama özellikle buğday, mısır ve pirinç gibi tahıl tarımında yaygındır.
Çiftçiler neden anız yakmak ister?
Anız yakmanın başlıca nedenleri arasında; daha hızlı toprak işleme, yabancı ot ve hastalıklarla mücadele, daha iyi tohum yatağı hazırlama gibi gerekçeler gösterilse de, bu yöntemin uzun vadede tarım arazilerine verdiği zararlar çok daha büyüktür.
Anız yakmanın çevreye zararları nelerdir?
Toprak verimliliğinin azalması: Anız yakma toprağın organik madde içeriğini azaltarak verimliliğini düşürür. Bu durum uzun vadede tarım arazilerinin çoraklaşmasına neden olur.
Hava kirliliği: Anız yakma sırasında açığa çıkan zararlı gazlar, solunum yolu hastalıklarına yol açar ve hava kalitesini düşürür.
Su kaynaklarının kirlenmesi: Yakılan anızlardan çıkan kül ve zararlı maddeler, yağmur suları ile toprağa karışarak yer altı ve yüzey sularını kirletir.
Biyolojik çeşitliliğin azalması: Anız yakma toprakta yaşayan faydalı mikroorganizmaları öldürerek biyolojik çeşitliliği azaltır.
Yangın riskini artırma: Özellikle kurak dönemlerde yapılan anız yakmaları, çevredeki orman ve tarım arazilerinde yangınlara neden olabilir.
Anız yakmak neden yasaktır?
Anız yakmanın bu kadar zararlı sonuçları nedeniyle ülkemizde Çevre Kanunu kapsamında anız yakma yasağı getirilmiştir.
Yasağa uymayanlara idari para cezaları uygulanmakta ve hatta suç teşkil edebilecek durumlarda adli işlem başlatılabilmektedir.
Yasağa rağmen neden anız yakılıyor?
Bazı çiftçiler anız yakmanın daha pratik ve ekonomik olduğu düşüncesiyle bu yasağı çiğnemektedir.
Ancak uzun vadede anız yakmanın tarım arazilerine verdiği zarar, elde edilen kısa vadeli kazançlardan çok daha fazladır.
Anız yakmanın çevreye ve insan sağlığına verdiği zararlar göz önüne alındığında, bu uygulamadan vazgeçilmesi büyük önem taşımaktadır.
Çiftçiler alternatif yöntemlerle anızların bertaraf edilmesi konusunda bilinçlendirilmeli ve desteklenmelidir.
(Berna Ata)
Kaynak: Haber Merkezi
